رهیافتی بر تمدن و تمدن اسلامی از دیدگاه سیدحسین نصر

دیدگاه نصر در مورد تمدن، حکایت از پارادایم جدیدی در تعریف تمدن دارد؛ او برخلاف طیف قدیم یتر نظریه پردازان عرصه تمدن، فرهنگ درون تمدنی و هویت مستقل فرهنگی را شاخصه و مبنای شکل گیری تمدنها و مرزبندی های تمدنی به شمار می آورد؛ بر این اساس وی تمدن ها را مبتنی بر جوهره فرهنگی آنها، به تمدن سنتی و تمدن مدرن تقسیم بندی می کند؛ از این منظر، هر امری در تمدن های سنتی مبتنی بر نوعی ارتباط با ماوراء الطبیعه و معنویت قدسی است، در حالی که در تمدن مدرن انسان خاکی فارغ از هر چیزی، منشاء و معیار تمام امور به شمار م یآید. با این رویکرد تمدناسلامی در ردیف تمدنهای سنتی قرار م یگیرد. در دیدگاه او، اسلام موجد تمدن اسلامی است، از این رو ارکان آن نظیر قرآن، پیامبر(ص) و مسلمان مومن مبانی تمدن اسلامی به شمار می آیند. وفادار بودن او به نظریات سنت گرایی باعث شده تا بیشتر به کلیت و کمتر به اجزاء تمدن اسلامی بپردازد، این اعتقاد باعث نشده وی به تحولات درونی تمدن اسلامی علاقه نشان ندهد. دیدگاه سنت گرایانه او باعث شده تا بحث های تطبیقی بسیار مفیدی در آثار او یافت شود که ما را در شناخت دنیای کنونی و به تبع آن، فهم صحیح و کامل تر تمدن اسلامی یاری می رساند.