بررسی عوامل موثر در مدیریت پایدار منابع آب زراعی در بخش شمالی حوزه آبخیز مدرس، استان خوزستان

در شرایط کنونی کاهش کمی و کیفی منابع آب به یک معضل جهانی تبدیل شده است. این موضوع در کشور ایران، بخش کشاورزی را دچار مشکلات فراوان کرده است. هدف اصلی تحقیق حاضر، تحلیل مدیریت پایدار منابع آب زراعی در حوزه آبخیز مدرس در استان خوزستان می باشد. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و به روش توصیفی و همبستگی بوده و از تکنیک تحلیل عاملی در تعیین عوامل موثر بر مدیریت پایدار منابع آب زراعی استفاده شده است. تعداد نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران برآورد گردید(1370 =n=141 N). روش جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعه اسنادی و به شیوه میدانی بوده است. در بخش میدانی با استفاده ار روش نمونه گیری ساده از 18 روستا اطلاعات جمع آوری شد. برای سنجیدن اعتبار پرسشنامه ضریب کرونباخ آلفا برابر با 84 درصد محاسبه گردید. بر اساس نتایج حاصل بین میزان بازدید از مزارع نمایشی، مشارکت اجتماعی، متغیرهای سطح تحصیلات، میزان استفاده از کانال های ارتباطی، میزان شرکت در کلاس های آموزشی، درآمد، سطح مکانیزاسیون، مشورت با سایر گندمکاران و میزان تماس مروجان کشاورزی با گندمکاران با متغیر سطح مدیریت پایدار منابع آب زراعی در سطح 001/0 رابطه مثبت و معنی داری به دست آمد. در ادامه به منظور تعیین عوامل موثر بر سطح مدیریت پایدار منابع آب زراعی از تکنیک تحلیل عاملی بهره گرفته شد. به منظور بررسی مناسب بودن داده ها برای تحلیل عاملی از آزمون های بارتلت و کا ام او (7254/342= Sig=0/000، Bartlett test= و 0/72 =KMO) بهره گرفته شد. نتایج حاصل نشان می دهد که داده ها برای تحلیل عاملی مناسب می باشند. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل عاملی مشخص شد که پنج عامل: ویژگی های اقتصادی، متغیرهای فعالیت های آموزشی و ترویجی، فعالیت های اجتماعی، دانش و اطلاعات و حمایت های دولت در مجموع 71 درصد تغییرات سطح مدیریت پایدار منابع آب زراعی راتبیین می نماید. یعنی اگر در برنامه ریزی های مختلف این پنج عامل مورد توجه مناسب قرار گیرد، می توان اعتقاد داشت که بهبود سطح دانش فنی گندمکاران شهرستان اهواز در زمینه کشاورزی پایدار در حد بالایی تحت پوشش قرار گرفته شود.