مثلثی بر کران جیحون

در سال های آغازین قرن 16 م / 10 ه. ق، سرزمین ماوراء النهر در حال تجربه حکومت طایفه ی جدیدی از مغولان به نام شیبانیان در سرزمین هایی بود، که پیش از این در زیر نگین امیر تیمور و جانشینانش قرار داشت. تقریبا در همین عهد، صفویان با ایدئولوژی جدید دینی خود می رفتند، تا بار دیگر تمام سرزمین ایران را زیر یک پرچم به فرمان خود درآورند.
کمی آن سوتر در شرق، در امپراتوری رو به پایان تیموری که به چندین امیرنشین تقسیم شده بود، ستاره ی شانس آخرین امیر تیموری، بابر، نیز رو به پایان بود. اما ظهور صفویان و درگیری میان ایشان و ازبکان بر سر سرزمین خراسان به بابر فرصت داد، تا قوای خود را ترمیم کند و پس از چند ماجراجویی در ماوراء النهر در جستجوی سرزمینی نوین برای پادشاهی رو به پایانش، رو به هندوستان بیاورد.
تلاش این نوشتار بر آن است تا با نگاهی تحلیلی به وقایع این دوره نشان دهد که ایجاد و توسعه روابط حسنه بین بابر و شاه اسماعیل صفوی تا حد زیادی به دلیل مشکلات دو دولت صفوی و تیموری در برابر ازبکان بوده است.