بررسی پایداری عملکرد هیبریدهای توتون ویرجینیا با استفاده از آمارهای پایداری و تجزیه واکنش زنوتیپی به وسیله مدل AMMI

به منظور تعیین پایداری عملکرد و سازگاری هیبریدهای توتون ویرجینیا و تجزیه اثر متقابل ژنوتیپ× محیط، 15 هیبرید توتون، شامل 10 هیبرید داخلی و 5 هیبرید ارسالی از مراکز بین المللی در دو ایستگاه تحقیقات توتون تیرتاش و رشت و در هر ایستگاه در دو شرایط تنش و بدون تنش خشکی (چهار محیط) به مدت دو سال (1386-1385) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. محاسبه های آماری شامل تجزیه واریانس مرکب و برآورد 14 آماره پایداری و تجزیه الگو بود. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش واریانس محیطی و ضریب تغییرات محیطی نشان داد که هیبریدهای Coker254 VE1، K394 VE1 و NC8 VE1 به ترتیب دارای کمترین واریانس محیطی و ضریب تغییرات محیطی و در نتیجه بیشترین پایداری می باشند. هیبرید PVH03، براساس معیارهای آماره شوکلا، اکووالانس ریک، انحراف از خط رگرسیون و همچنین مقدار اولین مولفه اصلی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط حاصل از تجزیه AMMI، پایدارترین ژنوتیپ شناخته شد. جهت شناسایی ژنوتیپ های سازگار با محیط های خاص روش بای پلات استفاده گردید و نتایج نشان داد که هیبریدهای PVH03، K394 NC89 و Coker254 NC89 با داشتن کمترین اثر متقابل، پایدارترین و هیبریدهای ULT109، NC291، Coker254 Coker347 وVE1 Coker347 ناپایدارترین هیبریدها بودند. هیبریدهای Coker254 K394، NC291و CC27 برای ایستگاه تیرتاش و ژنوتیپ های NC89 Coker347، K394 Coker347،Coker254 VE1 و ULT109 برای ایستگاه رشت، در شرایط بدون تنش خشکی سازگار و مناسب تشخیص داده شدند.