نظریه ادبیات تطبیقی اسلامی: گامی مهم در راستای آسیب زدایی از ادبیات تطبیقی

اصطلاح ادبیات تطبیقی را، به عنوان دانشی روشمند، نخستین بار آبل ویلمن در فرانسه مطرح کرد و از آن زمان تاکنون با فرازونشیب ها و رویکردهای گوناگون وبا قلمرو پژوهشی گسترده و با ماهیت میان رشته ای، به راه خود ادامه داده است. اگر ادبیات تطبیقی را بررسی علمی روابط و مناسبات میان ادبیات ملل مختلف بر اساس تاثیرگذاری و تاثیر پذیری یا بر اساس تشابه میان آنها تعریف کنیم ویا آن را بررسی رابطه ادبیات با سایر هنرهای زیبا، حتی با سایرعرصه های علوم انسانی مانند فلسفه، تاریخ، جامعه شناسی و ادیان بشناسیم، نظریه ادبیات تطبیقی اسلامی- که ملهم از اندیشه وحدت گرایانه علامه اقبال لاهوری است که ادبیات راعامل وحدت بخش میان ملت های اسلامی می داند- می تواند به عنوان رهیافتی نوین در عرصه ادبیات و نقد مطرح شود و ملل اسلامی را از طریق بررسی مناسبات آثار ادبی آنها، به یکدیگر نزدیکتر کند. این نظریه را دکتر طه ندا و دکتر حسین مجیب المصری با انجام پژوهش های تطبیقی میان آثار ادبی ملل اسلامی، مطرح کرده اند، اما متاسفانه هم در بخش نظری و هم در بخش عملی راهشان ادامه پیدا نکرد. این پژوهش در پی طرح مجدد این اندیشه مهم و شناساندن زوایای گفته وناگفته و نوشته و نانوشته آن است.