پیش بینی مکانی برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و پذیرفتاری مغناطیسی خاک به کمک داده های رقومی ارتفاع زمین و مدل رگرسیونی

این بررسی به منظور برآورد مکانی برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و پذیرفتاری مغناطیسی خاک (متغیرهای هدف) به کمک داده ها و اطلاعات محیطی به دست آمده از مدل رقومی ارتفاع زمین (متغیرهای مستقل) و با استفاده از مدل سازی رگرسیونی در اراضی زراعی زیر کشت گندم دیم در منطقه اردل چهارمحال و بختیاری صورت گرفته است. متغیرهای هدف یا خصوصیات خاک مورد مطالعه شامل مقدار ماده آلی، درصد نیتروژن، هدایت الکتریکی، درصد رس، سیلت، شن و پذیرفتاری مغناطیسی بوده است. مدل رقومی ارتفاع (DEM) منطقه با استفاده از نقاط نقشه برداری شده توسط دوربین تئودلیت در محیط GIS و در پیکسل هایی به ابعاد 33 متر تهیه شد و ویژگی-های اولیه توپوگرافی (شامل ارتفاع، شیب، جهت شیب، سطح ویژه حوزه آبخیز، انحنای سطح زمین، انحنای افقی و انحنای قائم) و ویژگی های ثانویه توپوگرافی (شامل شاخص رطوبتی، شاخص قدرت جریان و فاکتور فرسایش پذیری) محاسبه گردید. نتایج آمار توصیفی تمامی متغیرها نشان داد که از توزیع نرمال برخوردار هستند. از بین خصوصیات خاک، درصد شن (52/0) بیشترین و چگالی ظاهری (1/0) کمترین ضریب تغییرات را از خود نشان داد. در نهایت مدل های رگرسیون چند متغیره بین ویژگی های توپوگرافی (به عنوان متغیرهای تخمین زننده) و خصوصیات فیزیکوشیمیایی و پذیرفتاری مغناطیسی خاک (به عنوان متغیرهای هدف) برقرار شد و برای اعتبارسنجی مدل ها از تعدادی از نمونه ها (18 نقطه از 90 نقطه) که تصادفی انتخاب شده بودند استفاده گردید. نتایج این پژوهش نشان داد خصوصیات توپوگرافی که با خصوصیات فیزیکوشیمیایی و پذیرفتاری مغناطیسی خاک همبستگی بیشتری داشتند و در مدل رگرسیونی وارد شدند شامل ارتفاع، فاکتور فرسایش پذیری خاک، شیب و شاخص رطوبتی بوده است که توانسته اند 20 تا 67 درصد از تغییرات خصوصیات خاک را توجیه نمایند. نتایج اعتبارسنجی مدل ها نیز از نااریب بودن و درجه تخمین مناسب برازش مدل ها حکایت می کند. نتایج کلی این پژوهش نشان داد که پتانسیل استفاده از خصوصیات توپوگرافی به عنوان یک شاخص خصوصیات خاک مفید است اما نیاز به بررسی های بیشتری می باشد. همچنین مدل رگرسیونی کفایت کافی برای ایجاد ارتباط ندارد و باید از تکنیک های دیگری استفاده شود.