روش شناسی برنامه های پژوهش علمی

مسئله بازسازی عقلانی پیشرفت علمی مسئله بحث برانگیز دهه 1960 بود. پوپر و کوهن دیدگاه های اساسی در این زمینه را فراهم آورده و متعاقب آن نظریات مقایسه ای پدید آمده بود. مهمترین دیدگاه مقایسه ای در این مقطع از زمان، دیدگاه ایمره لاکاتوش بود. لاکاتوش الگوی پیشنهادی خود را درباره تبیین ماهیت علم و روش آن، در قالب مقاله ای با عنوان روش شناسی برنامه های پژوهش علمی در 1968 پیشنهاد کرد و بر آن بود که این الگو واجد مزایا و فاقد مشکلات نظریه پوپر و کوهن بوده و مطابقت بیشتر این الگو با تاریخ پیشرفت علم، برتری آن را بر دیگر روش شناسی های علم اثبات می کند. در الگوی پیشنهادی لاکاتوش، بر خلاف نگرش اثبات گرایی و ابطال گرایی که واحد دستاورد علمی را یک فرضیه منفرد قلمداد می کردند، نظریه های علمی در قالب ساختاری به تصویر کشیده شده و معنا می یابند که اجزاء این ساختار را هسته سخت(hard core، مفروضات اساسی غیر قابل ابطال) و کمربند محافظ(protective belt، کمربند محافظ شامل فرضیه های صریح، گزاره های مشاهدتی و مفروضاتی می شود که در توصیف شرایط اولیه نهفته اند) تشکیل می دهند.