نضج؛ مرحله ی مهم درمانی در طب ایرانی

نضج در طب ایرانی، فرآیندی است که طی آن، مواد زاید بیماری زا آماده ی دفع شده و خروج آن ها از بدن آسان می گردد. به عبارت دیگر طبیب باید قبل از آنکه اقدام به پاکسازی بدن از مواد بیماری زا نماید، ابتدا آن ها را نضج دهد؛ مگر آنکه در شرایط خاص فرصت این کار وجود نداشته باشد، این آماده سازی قبل از دفع لازم و مورد تاکید حکما است و چه بسا استفراغ و دفع مواد قبل از نضج بر شدت بیماری بیافزاید.
هر خلطی برای نضج باید به قوامی معتدل برسد و این قوام در مورد هر خلط متفاوت است. بنابراین داروهای منضج نیز متفاوت می باشند و هر خلطی منضج مخصوص به خود را دارد. اما برای رسیدن به نتیجه ی مطلوب، لازم است که شرایط مکانی و زمانی هم در نظر گرفته شود و در مورد هر بیمار با توجه به نوع و شدت بیماری او توجه لازم صورت گیرد.
شناخت نضج و کاربردهای آن در مطالعه و بررسی روش های درمانی طب ایرانی لازم و ضروری است و پژوهش در شیوه های درمانی طب ایرانی بدون رعایت نضج که از اصول درمانی این طب می باشد با خطای تفسیری همراه خواهد بود. علاوه بر آن توجه به مقوله ی نضج در کنار درمان رایج می تواند نوید بخش ارتقاء روند درمانی حال حاضر باشد.