اکواپورین 4 و نقش محافظتی استروئیدهای جنسی بر آسیب مغزی ناشی از تروما در موش صحرایی ماده

آسیب مغزی ناشی از تروما معمول ترین علت مرگ در تصادفات می باشد. مطالعات متعدد نقش محافظت نورونی برای استروژن و پروژسترون پس از ضربه مغزی را پیشنهاد کرده اند. در مطالعه حاضر، نقش مقادیر مختلف استروئیدهای جنسی بر تغییرات غلظت پروتئین اکواپورین 4 بافت مغزی در موش های صحرایی ماده فاقد تخمدان پس از ضربه مغزی بررسی شده است.
در این مطالعه مداخله ای- تجربی، از 140 سر موش صحرایی ماده نژاد آلبینو N – ماری که به طور تصادفی به 7 گروه و هر گروه خود به دو زیر گروه تقسیم شدند، استفاده گردید. گروه های مورد مطالعه عبارت بودند از: 1- شم، 2- شم اوارکتومی شده، 3- حلال، 4 و 5- مقدار فیزیولوژیک و فارماکولوژیک استروژن (به ترتیب 3/33 میکروگرم بر کیلوگرم و 1 میلی گرم بر کیلوگرم)، 6 و 7- مقدار فیزیولوژیک و فارماکولوژیک پروژسترون (به ترتیب 7/1 و 8 میلی گرم بر کیلوگرم). در گروه های 3 تا 7، جراحت تروماتیک مغزی به روش مارمارو القا شد و 30 دقیقه بعد از ضربه، هورمون ها به صورت داخل صفاقی تزریق شدند و 24 ساعت بعد از ضربه محتوای آب، میزان غلظت اکواپورین 4 و 5 ساعت بعد از ضربه محتوای آبی ایوانز مغز ارزیابی شد.
مقدار فیزیولوژیک و فارماکولوژیک استروژن نسبت به حلال، بیان اکواپورین 4 (01/0 p<)، محتوای آب مغز (01/0 p<) و نفوذپذیری سد خونی- مغزی (001/0 p<) را به طور معنی داری کاهش داد. مقدار فیزیولوژیک و فارماکولوژیک پروژسترون محتوای آب مغز را در مقایسه با حلال به طور معنی داری کاهش داد (001/0 p<) ولی بر بیان آکواپورین 4 اثرات معنی داری نشان نداد. مقدار فیزیولوژیک پروژسترون محتوای آبی ایوانز مغز را کاهش داد، اما مقدار فارماکولوژیک آن موجب افزایش محتوای آبی ایوانز مغز شد (001/0 p<). مقادیر فیزیولوژیک و فارماکولوژیک استروژن، بیان آکواپورین 4 را در مغز تروماتیک کاهش داد ولی پروژسترون چنین اثری نشان نداد. برای استروژن این اثرات شاید یکی از سازوکار های موثر در بهبود آسیب مغزی باشد.