نقد دیدگاه ماکس وبر درباره دین و معنای زندگی

یکی از مباحث مهم دین پژوهی، دین و معنای زندگی است. بسیاری کسان از منظر های مختلف به این موضوع نگریسته اند؛ از جمله ماکس وبر. از نظر وبر مهم ترین ویژگی حیات انسان معناداری آن است. از همین رو، تفاوت انسان با حیوانات و تفاوت جهان انسانی با جهان طبیعی در معنادار بودن آن است. مهم ترین پرسش در این زمینه آن است که خالق این معنا کیست؟ از نظر وبر، فقط ادیان قادرند به این نیاز متافیزیکی انسان پاسخ گویند و هیچ نیروی دیگر نمی تواند این نقش دین را ایفا کند. به همین علت وبر منشا و کارکرد دین را بر اساس نقش معنا آفرینی آن تحلیل نموده است. اشکال دیدگاه وبر در اصل سخن او نیست؛ حقیقتا چیزی غیر از دین نمی تواند به زندگی انسان معنا بخشد، بلکه در نحوه طرح این اندیشه است. اشکال اساسی دیدگاه وبر در این است که وی ساحت دین را به ساحت همین دنیای مادی می کاهد و در نتیجه معنایی هم که او طرح می کند کاملا دنیایی است. در اندیشه وبر ساحت متعالی انسان و دین کاملا نادیده گرفته شده است.