اثر تماسی شبه هورمون جوانی،فنوکسیکارب، بر رشد و تولید مثل سوسری آلمانی Blattella germanica((Dictyoptera:Blattellidae

سوسری آلمانی، Blattella germanicaیک حشره آفت فراگیر جهانی است که در منازل مسکونی، بیمارستانها و ساختمانهای تجاری یافت می شود و ناقل انواعی از قارچها، ویروسها و باکتری های بیماری زا می باشد. به دلیل مقاومت روز افزون سوسری ها نسبت به حشره کشهای متداول یکی از راه های مناسب برای کنترل آنها استفاده از شبه هورمونهای جوانی(Juvenoids)، مانند فنوکسی کارب، می باشد. این شبه هورمون جوانی یک کربامات سمی غیر عصبی تنظیم کننده رشد و تولید مثل حشرات است. با توجه به اینکه ماده مزبور سریعا در محیط تجزیه شده و فاقد خاصیت سمی برای انسان است، می تواند برای کنترل حشرات به کار برده شود. در این پژوهش، اثر تماسی فنوکسی کارب روی سوسری آلمانی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، تعدادی ازپوره های این حشره که در اواخر سن پورگی پنجم به سر می برند تحت تیمار غلظتهای مختلف فنوکسی کارب تا زمان رسیدن به سن بلوغ قرار گرفتند. غلظتهای مورد استفادهppm) 10، 1، 1/0، 01/0 و 001/0) با حل کردن این ماده در استون تهیه شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که فنوکسی کارب موجب پیدایش افرادی با ظاهر غیر طبیعی به صورت فرخوردگی و پیچیدگی بال، و پوره های غول پیکر می شود. علاوه بر این، حشرات ملانیزه نیز در تمام غلظتها مشاهده شدند و طول مدت زمان سن پورگی ششم نیز با افزایش غلظت فنوکسی کارب افزایش یافت. دوز موثر ((ED50 فنوکسی کارب با استفاده از روش پروبیت برای جنس نر ppm060/0 و جنس ماده ppm034/0 محاسبه شد و دز عقیمی ((SD50 در حشرات نر و ماده به ترتیب ppm011/0 و ppm010/0 به دست آمد. با افزایش غلظت فنوکسی کارب درصد حشرات عقیم افزایش یافت، به طوری که در دو غلظت ppm10 و 1 تمام حشرات عقیم بودند. نتایج نشان داد که ارتباط مستقیمی بین پیچیدگی بال و احتمال عقیمی وجود دارد، اما اختلاف معنی داری بین تعداد پوره های حاصل از کپسولهای تخم بارور حشرات تیمار شده و شاهد مشاهده نگردید.