اثر تزریق پاپاورین داخل فضای ساب آراکنویید بر مرگ و میر و ناخوشی در بیماران دچار خون ریزی خود به خودی ساب آراکنویید همراه با وازواسپاسم مغزی

وازواسپاسم مغزی به عنوان یکی از اصلی ترین علل مرگ و میر و ناخوشی در بیماران دچار خون ریزی ساب آراکنویید (Subarachnoid hemorrhage یا SAH) شناخته شده است. هدف از این مطالعه، بررسی اثربخشی تزریق پاپاورین در فضای ساب آراکنویید بر مرگ و میر و ناخوشی در بیماران دچار خون ریزی ساب آراکنویید خود به خودی همراه با وازواسپاسم مغزی بود.
این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی کنترل شده بود که طی سال های 89-1388 در بخش جراحی مغز و اعصاب بیمارستان الزهرا (س) در اصفهان انجام شد. پنج بیمار مبتلا به خون ریزی ساب آراکنویید خود به خودی همراه با وازواسپاسم مغزی که به علت هیدروسفالی نیاز به ونتریکولوستومی داشتند، وارد گروه مداخله شدند و تحت ونتریکولوستومی و تزریق پاپاورین در فضای ساب آراکنویید (40 میلی گرم هر 12 ساعت تا 72 ساعت) قرار گرفتند. 10 بیمار مبتلا به خون ریزی ساب آراکنویید خود به خودی همراه با وازواسپاسم مغزی با یکسان سازی بر اساس سن، جنس، بیماری زمینه ای و شدت خون ریزی برای شرکت در گروه شاهد انتخاب شدند و تحت درمان استاندارد قرار گرفتند. مرگ و میر، سطح هوشیاری (Glaco coma scale یا GCS) و تغییرات معاینات عصبی در بیماران قبل و دو هفته پس از جراحی سنجیده و مقایسه شد.
طی مطالعه، 9 زن و 6 مرد با میانگین سنی 8/12 ± 0/54 سال بررسی شدند. مشخصات اولیه بین دو گروه تفاوت معنی داری نداشت (05/0 < P). دو هفته پس از جراحی، تنها 1 نفر (20 درصد) در گروه شاهد فوت کرد که تفاوت معنی داری با گروه مداخله، که همگی زنده ماندند، نداشت (667/0 = P). در گروه مداخله میانگین GCS بعد از دو هفته نسبت به بدو ورود بهبودی معنی داری داشت (از 6/1 ± 2/8 به 6/2 ± 8/12؛ 008/0 > P)، در حالی که تغییر معنی داری در گروه شاهد دیده نشد (از 8/1 ± 8/8 به 8/1 ± 0/9؛ 729/0 = P). در گروه مداخله در یک بیمار همی پلژی سمت راست پس از دو هفته به همی پارزی بهبود یافت اما در گروه شاهد بهبودی در معاینات عصبی ایجاد نشد.
تزریق پاپاورین در فضای ساب آراکنویید در بیماران دچار خون ریزی خود به خودی ساب آراکنویید همراه با وازواسپاسم مغزی در بهبودی کلینیکی تاثیر چشمگیری داشت اما در بهبود ضایعات عصبی تاثیری نداشت. انجام مطالعات با حجم نمونه ی بیشتر و پی گیری طولانی تر در آینده توصیه می شود.