حمایت اجتماعی و کیفیت زندگی (بررسی حمایت های اجتماعی رسمی و غیررسمی بین سالمندان شهر تهران)

یکی از دوره های حساس و مهم در زندگی انسان ها دوره سالمندی است. توجه به مسائل این دوره از جمله موضوع کیفیت زندگی سالمندان و عوامل موثر بر آن نظیر حمایت های اجتماعی از اهمیت به سزایی برخوردار است چرا که این گروه جزء گروه های آسیب پذیر جامعه می باشند و به جهت ارتقا کیفیت زندگی شان می باید زیر پوشش انواع گوناگون حمایت های غیررسمی از سوی اعضای شبکه خود یا حمایت های رسمی از سوی نظام های تامین اجتماعی قرار داشته باشند. بر این اساس در این مطالعه با تعیین وضعیت موجود کیفیت زندگی در میان سالمندان بازنشسته شهر تهران درصدد هستیم تا نقش حمایت های رسمی و غیررسمی را در این زمینه بررسی نمائیم. حمایت اجتماعی غیررسمی در این بررسی در دو بعد کارکردی و ساختاری و با استفاده از نظریات شبکه اجتماعی همچون نظریه لین، ولمن و گرانوتر و حمایت اجتماعی رسمی نیز با استفاده از نظریات رفاه و تامین اجتماعی بررسی شده است و کیفیت زندگی نیز در دو بعد عینی و ذهنی و با استفاده از نظریات فرانس و زان، مورد بررسی قرار گرفته اند.
جمعیت آماری این پژوهش سالمندان 60 سال و بالاتر مستمری بگیر صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تامین اجتماعی ساکن شهر تهران می باشد.
نتایج مطالعه نشان می دهد که بین انواع حمایت اجتماعی رسمی و غیررسمی و کیفیت زندگی رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد و بررسی ضرایب همبستگی حاکی از همبستگی بالای حمایت های اجتماعی اعم از رسمی و غیررسمی با بعد ذهنی کیفیت زندگی است، روابط همبستگی میان ابعاد کارکردی حمایت های غیررسمی و بعد ذهنی کیفیت زندگی در سالمندان مورد مطالعه قوی تر از سایر روابط می باشد. در تحلیل های چند متغیره رگرسیونی مکفی بودن حمایت های رسمی از ضریب بالاتری برخوردار بوده و حمایت های غیررسمی در بعد کارکردی (ابزاری) و بعد ساختاری (پیوندهای فردی و گروهی) در مراتب بعدی قرار داشته اند.