مطالعه اسپرماتوژنز و بافت شناسی بیضه گونه ای مارمولکLaudakia (Stellio caucasicus: Agamidae) caucasia در منطقه ده غیبی مشهد

مارمولک ها یکی از متنوع ترین گروه های موفق مهره داران ساکن بیابان های گرم دنیا هستند که مطالعه نحوه تولید مثل و گامتوژنز آنها کانون توجه زیست شناسان می باشد.
این پژوهش از نوع تجربی آزمایشگاهی است و در آن به بررسی روند اسپرماتوژنز و تعیین آستانه تولید اسپرم، طی سه ماهه فصل بهار پرداخته شد. در اواخر هر ماه از فصل بهار، تعداد 10 عدد مارمولک Laudakia caucasia جمع آوری شدند. پس از شناسایی و بررسی های ریخت شناسی، بیضه ها از بدن حیوان خارج و برای انجام مطالعات بافت شناسی میکروسکوپ نوری آماده شدند. داده های کمی حاصل با استفاده از نرم افزارآماریSPSS و روش های آماری ANOVA و Kruskal-Wallis در سطح 05/0 P< تحلیل شد.
یافته های حاصل نشان داد که فرآیند اسپرماتوژنز در این مارمولک از اوایل ماه فروردین آغاز و به تدریج که هوا گرم می شود، فعال تر می گردد، به طوریکه در اواخر ماه خرداد اوج اسپرماتوژنز و تولید اسپرماتوزوآ بالغ مشاهده شد.
مطابق مشاهدات بافت شناسی، روند اسپرماتوژنز در مارمولک Laudakia caucasia از اوایل بهار وارد فاز فعال می شود و این روند تا اواخر بهار ادامه دارد. اوج تولید اسپرم در ماه خرداد می باشد.