بررسی شاخصهای سطح خاک و ویژگی های عملکردی مرتع با استفاده از روش تحلیل عملکرد چشم انداز (LFA) (مطالعه موردی: مراتع سرچاه عماری بیرجند)

فعالیت های مدیریتی ازقبیل قرق و احداث هلالی آبگیر تاثیر زیادی بر شاخصهای سطح خاک و ویژگی های عملکردی مراتع می گذارد. برای بهره برداری مستمر و پایدار از مرتع، این تغییرات باید شناخته و مدیریت شوند. شاخصهای سطح خاک و ویژگی های عملکردی مرتع به محققان کمک می کنند که در مورد اثرهای فعالیت های مدیریتی اعمال شده، قضاوت نمایند. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر فعالیتهای اصلاحی قرق و احداث هلالی آبگیر بر شاخصهای سطحی خاک و ویژگی های عملکردی مرتع می باشد. بدین منظور سه منطقه قرق رهاشده، قرق و قرق به همراه احداث هلالی آبگیر در مراتع سرچاه عماری بیرجند انتخاب و تاثیر هر یک از فعالیت های مدیریتی مذکور بر شاخصهای سطح خاک و ویژگی های عملکردی مرتع با استقاده از روش تحلیل عملکرد چشم انداز (LFA) مورد بررسی قرار گرفت. در این روش برای تعیین 3 ویژگی عملکردی مرتع شامل پایداری، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی از 11 شاخص سطح خاک استفاده می شود. این شاخصها عبارتند از: پوشش سطح زمین، لاشبرگ، پوشش قابل تبدیل به هوموس، پوشش کریپتوگام، شکنندگی لایه سطحی خاک، مواد فرسایش-یافته، شکلهای فرسایش، میکروتوپوگرافی، طبیعت سطح خاک، آزمایش پایداری در مقابل رطوبت و بافت خاک. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS 16.0 و با استفاده از آزمون غیرپارامتری کروسکال والیس و آزمون چنددامنه ای دانکن انجام گردید. نتایج نشان داد که در اثر فعالیت های مدیریتی اعمال شده شاخصها و ویژگی های عملکردی مرتع تغییر یافته اند. به-طوری که بین تمامی 11 شاخص سطح خاک بجز شکلهای فرسایش و پوشش کریپتوگام اختلاف معنی داری در سه منطقه مورد مطالعه وجود دارد (P<0.05). بدین ترتیب بین سه شاخص عملکردی مرتع در سه منطقه مذکور نیز اختلاف معنی داری وجود دارد. بنابراین نتایج حکایت از این دارد که عملیات اصلاحی قرق و احداث هلالی آبگیر باعث بهبود ویژگی های عملکردی مرتع می شود.