ارائه رژیم بهینه آبیاری برنج تحت تنش شوری با استفاده از مدل SWAP

در استان گیلان برنج عمده ترین محصول کشاورزی محسوب می شود که در برابر شوری و قلیائیت بالای آب و خاک حساس می باشد. استفاده از سموم و کود شیمیایی در اراضی کشاورزی، احداث سدهای متعدد در بالا دست رودخانه، ورود پسماندهای صنعتی، خانگی و وقوع خشکسالی در سال های اخیر سبب کاهش تدریجی دبی و افزایش شوری آب رودخانه سفیدرود به عنوان منبع آب شبکه آبیاری سفیدرود در استان گیلان شده است. در این تحقیق تلاش بر این است با راهکار شبیه سازی- بهینه یابی عمق و دوره تناوبی بهینه آبیاری برنج متناسب با شوری آب رودخانه سفیدرود به گونه ای تعیین شوند که حداقل کاهش عملکرد محصول ایجاد گردد. در این راستا از مدل اگرو هیدرولوژیکی SWAP برای شبیه سازی مراحل مختلف رشد گیاه برنج و از مدل بهینه یابی در محدوده منطقی عمق و دوره تناوب آبیاری برنج با توجه به مراحل مختلف رشد استفاده شد. به دلیل اثرپذیری ارقام برنج نسبت به شوری، داده های صحرایی رقم هاشمی در سال 1386 رشت برای واسنجی مدل مد نظر قرار گرفتند. مقادیر بهینه رژیم آبیاری تناوبی در شوری کنونی رودخانه سفیدرود (شوری 747/1 دسی زیمنس بر متر) به ترتیب دوره تناوب آبیاری 8 روز و عمق آب آبیاری 5، 4، 3 و 1 سانتی متر به ترتیب در مراحل رویشی، پنجه زنی، زایشی و رسیدن به دست آمدند. اعتبارسنجی مدل شبیه سازی- بهینه یابی با داده های صحرایی سال 1389 رقم هاشمی در رشت نشان از کارایی مدل در بهینه یابی دارد به گونه ای که در میان تیمارهای داده های صحرایی نیز دوره تناوبی 8 روز با عمق آبیاری 5 سانتی متر در طول فصل رشد در شوری 2 دسی زیمنس بر متر دارای بالاترین عملکرد محصول بود.