گامی در رفع تعارض معرفت شناسی فلسفه اسلامی و کانت: «ادراک فطری»

در معرفت شناسی فلاسفه مسلمان، ادراکات فطری انکار می شود. مراد ایشان از ادراکات فطری همان ذهن یا ذهنیات، یا به بیان دیگر، صور ادراکی (اعم از تصوری و تصدیقی) است که به نحو بالفعل از آغاز تکون و شکل گیری ذهن در انسان موجود بوده، حالت شناختاری دارند.
برخی از این معرفت شناسان بر این باورند که کانت به چنین امور فطری ای معتقد است. اما با تاملاتی چند روشن می شود که اولا، آنچه کانت فطری می داند عینا همان ذهن یا ذهنیات یا صور ادراکی بالفعل نیستند. به بیان دیگر، محل نزاع و تعارض میان دو معرفت شناسی، آن گونه که تصور می رفت، واحد نیست.
فطریاتی را که فلاسفه اسلامی در آغاز تکوین منکر آنند، کانت نیز انکار می کند. ثانیا، آن معنا از امور فطری که مورد نظر کانت است، با بیان و قالبی دیگر، در معرفت شناسی فلاسفه مسلمان به چشم می خورد.