ارزیابی حساب ذخیره ارزی با رویکرد استفاده بهینه درآمدهای نفتی در اقتصاد کشور

ایران از موهبت منابع زیرزمینی برخوردار است که در این میان، نفت مقام ویژه ای را در اقتصادکشور داراست؛ به طوری که درآمد حاصل از صادرات آن، مهمترین منبع درآمد ارزی و اصلی ترین منبع درآمدی دولت را تشکیل می دهد. تجربه نشان می دهد که تغییرات قیمت جهانی نفت، موجب نوسان در این درآمدها شده است. حساب ذخیره ارزی با هدف ایجاد ثبات درآمدهای نفتی و تبدیل این دارایی ها به سرمایه گذاری های مولد از ابتدای برنامه سوم توسعه ایجاد گردید. با توجه به اهمیت موضوع، این مقاله به دنبال ارزیابی عملکرد این حساب با رویکرد استفاده بهینه درآمدهای نفتی در اقتصاد ایران می باشد. در این راستا ضمن بررسی مبانی نظری و تجارب سایر صندوق ها، به بررسی عملکرد این حساب پرداخته شده است. این بررسی نشان می دهد که حساب ذخیره ارزی نه تنها در دستیابی به اهداف اشاره شده موفقیت چندانی نداشته، بلکه از بعد شاخص شفافیت نیز در مقایسه با سایر صندوق ها، از شفافیت کمتری برخوردار بوده است. با توجه به تغییر سازوکار بکارگیری درآمدهای نفت و ایجاد صندوق توسعه ملی، می توان انتظار داشت کارایی استفاده از منابع نفتی در اقتصاد ایران افزایش یابد.