سعادت عقلانی و موانع آن در حکمت متعالیه

سعادت حقیقی در اندیشه صدرالمتالهین از سنخ لذت برآمده از ادراک عقلانی بوده و ماهیت آن در حوزه حکمت نظری وصول به عقلیات صرف، حضور، و مشاهده ذوات عقلیه و نوریه، اما در حوزه حکمت عملی دستیابی به مقام عدالت است. ایشان جهالت و جسمانیت را دو مانع بزرگ در دستیابی به سعادت دانسته است. برطرف نشدن مانع نخست، به عدم ایجاد تعادل بین قوای نفس و در نتیجه محقق نشدن سعادت حقیقی خواهد انجامید و وجود مانع دوم، نشان می دهد که سعادت حقیقی نه در دنیا، بلکه در آخرت محقق خواهد شد. ایشان با بهره گیری از مبانی خاص فلسفی خود نظیر اصالت وجود و تشکیکی بودن مراتب آن، حرکت جوهری، هم سنخ بودن وجود و علم، سیر حرکت انسان را در راستای دستیابی به سعادت حقیقی روشن ساخته و سعادت عقلانی را نقطه اوج انسان در سیر تکاملی دانسته است.