نقش عقل فعال در مسئله نبوت از منظر ابن سینا و ملاصدرا

نقش آفرینی عقل فعال در آثار فلاسفه ای همچون ابن سینا و ملاصدرا با ویژگی رساندن انسان به سعادت و کمال نهایی اش مشهود است. از سویی، غایت مراتب انسان در سعادت و کمال، مرتبه نبوت است و پیامبر کسی است که صاحب حدس قوی و صائب است و مراتب عقل نظری و عملی وی در پرتو ارتباط با عقل فعال به فعلیت تام رسیده و بدین وسیله لایق دریافت وحی شده و وحی که توسط عقل فعال به نبی می رسد، نیز در مسیر بالندگی هر چه تمام تر عقل نظری و عملی وی، مدد رسان می شود. ابن سینا و ملاصدرا هر دو، قائل به نفس قدسیه ای هستند که با قوه ی حدس خویش، در زمان بسیار کوتاه به کلیه معقولات و علوم و صور عقلی، بدون تعلم نائل می گردد و چنین نفسی را نبی می نامند. ابن سینا دریافت وحی را از طریق عقل قدسی و ملاصدرا معتقد است قوه عاقله نبی در مرتبه عقل بالمستفاد، با عقل فعال «متحد» می گردد. در این پژوهش به بررسی این دو نظر می پردازیم.