بررسی وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستانهای آموزشی تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال 1390

فرهنگ ایمنی بیمار یکی از عناصر اصلی ارتقای ایمنی و بهبود کیفیت مراقبت از بیمار می باشد. مطالعات قلیلی در خصوص وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار در کشور انجام شده است. در این مطالعه با استفاده از پرسشنامه SAQ دانشگاه تگزاس، وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مورد بررسی قرار گرفت.
در یک مطالعه مقطعی در یک بازه زمانی 4 ماهه در سال 1390، از میان 9 بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به شکل هدفمند و با توجه به بزرگی و پراکندگی جغرافیایی، 4 بیمارستان (دو بیمارستان بزرگ بیش از 300 تخت و دو بیمارستان کوچک کمتر از 300 تخت) از مناطق شرق، شمال و غرب تهران انتخاب شدند. جامعه پژوهش این مطالعه کلیه داروسازان، دستیاران پزشکی، پرستاران، تکنسین های اتاق عمل، کارشناسان تغذیه، و شاغلین در بخشهای رادیولوژی و آزمایشگاه بودند. ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه پرسشنامه معتبر و پایای ترجمه شده (88/0 r=) دانشگاه تگزاس امریکا بود که از طریق 8 حیطه، وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار را در بیمارستانها مورد سنجش قرار می داد.
58% از افراد شرکت کننده در مطالعه، پرستاران بودند و بیشتر از 2 سال سابقه کار در بیمارستان داشتند. سطح فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستانهای مختلف متوسط بود و بین بیمارستانها تفاوت آماری معنی داری دیده نشد. بیمارستانها از نظر حیطه اقدامات و انتظارات مدیریت در راستای بهبود ایمنی بیمار و حیطه مسائل مربوط به کارکنان اختلاف معنی داری با هم داشتند (009/0>(p. پست سازمانی افراد تفاوت معنی داری در نمره کلی فرهنگ ایمنی و پنج حیطه از حیطه های فرهنگ ایمنی در بین بیمارستانها ایجاد نمود (05/0>(p. قویترین بعد فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستانهای مورد مطالعه، حیطه کار تیمی با 74% پاسخ مثبت بود.
فرهنگ ایمنی بیمار حاکم بر بیمارستانهای مورد مطالعه در سطح متوسط بود. از این رو، در فرهنگ موجود حاکم بر بیمارستانها، طراحی مداخلات مربوط به بهبود فرهنگ با توجه به ویژگی های هر بیمارستان مورد نیاز است.