ارزیابی و تحلیل مکان گزینی نواحی صنعتی روستایی (مطالعه‎ی موردی: استان مرکزی)

تنوع بخشی به فعالیت ها و فرصت های اقتصادی، لازمه‎ی جامع نگری در برنامه ریزی های توسعه‎ی روستایی است. صنعتی شدن و صنایع روستایی نیز، از دیرباز مطرح ترین گزینه‎ی اقتصادی برای ایجاد فرصت های اشتغال و درآمد، بعد از فعالیت های کشاورزی در مناطق روستایی بوده است. این رهیافت همچنین با کمک به فرایند تمرکززدایی از فعالیت های صنعتی، نقش موثری در برنامه های توسعه‎ی منطقه ای نیز خواهد داشت. سهم عمده ای از پروژه های صنعتی سازی روستایی، در گرو مکان یابی بهینه و استقرار آنها در مکان های گزینش شده ای است که به لحاظ جمیع معیارهای موردنیاز، از مناسبت و برتری نسبی برخوردار باشند. پژوهش پیش رو به ارزیابی مکان گزینی نواحی صنعتی فعال و در دست مطالعه‎ی مناطق روستایی استان مرکزی می پردازد که از هر دو جهت مقام نخست را در میان استان های کشور دارد. با گزینش و جمع آوری اطلاعات متغیرهای مرتبط و تهیه‎ی شاخص های ترکیبی کمی در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و محیطی و بهره گیری از روش های آماری و تصمیم گیری های چندمعیاره ای، مانند روش آنتروپی و روش تاپسیس، میزان بهینگی و اولویت های مکانی 19 ناحیه‎ی صنعتی مورد مطالعه به‎دست آمد. با توجه به نتایج حاصل، گرچه برخی از نواحی فعال دارای برترین رتبه ها هستند، اما تعدادی از آنها نیز از رتبه های بسیار ضعیفی برخوردارند و گمان می‎رود در گزینش مکان برای ایجاد و استقرار آنها، ملاحظاتی غیرعلمی نیز دخیل بوده باشد. درحالی که برخی دیگر از دهستان های کاندید برای ایجاد این نواحی از اولویت ها و رتبه های بسیار بهتری برخوردار هستند. بنابراین ادامه‎ی منطقی و اصولی روند صنعتی سازی در مناطق روستایی استان، مستلزم پاره ای بازنگری ها در سیاست گذاری ها و تصمیم گیری ها برای ادامه‎ی فعالیت نواحی فعال و همچنین آغاز به کار پروژه های در دست مطالعه در آینده است.