تاثیر وضعیت اجتماعی اقتصادی مرزنشینان بر قاچاق کالا (مطالعه‎ی موردی: استان-های سیستان و بلوچستان، بوشهر و کردستان)

توسعه‎ی بدون برنامه و یک‎سویه در پهنه‎ی سرزمین، بسیاری از ظرفیت های کشور را بدون استفاده گذاشته، مشکلات بسیاری را در سطوح مختلف به‎وجود آورده و موجب افزایش نابرابری های فضایی، اجتماعی و اقتصادی در سطح کشور شده است. از این رو، استفاده از دیدگاه آمایش سرزمین به توازن توسعه‎ی اجتماعی اقتصادی مناطق مختلف کمک کرده و از قاچاق کالا که یکی از پیامدهای شوم توسعه‎ی ناموزون و ناعادلانه است، جلوگیری می‎کند. این پژوهش با روش مطالعه‎ی کتابخانه ای و پیمایشی با استفاده از ابزار پرسش‎نامه انجام شده است. بر این اساس با استفاده از مدل سوات (SWOT)‎ موقعیت کنونی مناطق مطالعه و نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید بررسی شده و درنهایت، راهکارهای رسیدن به اولویت های مبتنی بر جهت‎گیری های آمایشی و چشم‎انداز ارائه شده است. جامعه‎ی آماری مورد بررسی، کارشناسان 11 اداره و سازمان مرتبط با قاچاق کالا در مناطق مرزی استان های کردستان، بوشهر و سیستان و بلوچستان را دربرمی گیرد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 165 نفر تعیین شد. نتیجه اینکه راهکارهای آمایشی برای کاهش قاچاق کالا از طریق بهبود وضعیت اقتصادی اجتماعی مرزنشینان ارائه شد. اولویت اول برای سه استان، راهبرد تغییر جهت هوشمندانه است؛ به‎گونه‎ای که این راهبرد شامل: ایجاد زمینه‎ی مناسب برای بهره‎مندی از خلاقیت و نوآوری جوانان در کارآفرینی و بنگاه های زودبازده، گسترش مبادلات اقتصادی به‎ویژه در بخش کشاورزی، استفاده از موقعیت اقتصادی و ژئواستراتژیک منطقه در همجواری با کشورهای همسایه، ایجاد شرایط مناسب برای گسترش سرمایه‎گذاری در منطقه با استفاده از نیروهای متخصص و بومی، شفاف‎سازی قیمت ها است.