نظریه تربیتی و رویکرد برنامه درسی از منظر عمل گرایی نوین

تاریخ فلسفه تعلیم و تربیت با پنج واژه حیاتی و مهم روبه رو بوده و هست و این واژگان پنج موقعیت را در بحث مربوط به فرایند تدریس و یادگیری در دنیای مدرن تعیین نموده اند. این کلمات عبارتند از: ذهن، دموکراسی،ستمدیدگی، جامعه پذیری، حکایت و قصه. سه واژه اول به ترتیب با نام های فردریک هربارت دیویی و پائولوفریره آمیخته است که در آمریکا و آمریکای لاتین و افریقا مطرح بودند و اجتماعی کردن با استفاده از ابزار دانش مربوط به مارکسیسم است که عمدتا در برزیل، فرانسه و ایتالیا مورد تفسیر قرار گرفته است. واژه قصه و حکایت نیز به وسیله افراد مختلف در نقاط مختلف دنیا مورد استفاده قرار گرفته است و واژه ای است که توسط طرفداران عمل گرایی نوین به ویژه گیرالدلی در تبیین تئوری تربیتی مورد توجه واقع شده است. بسیاری از صاحب نظران معتقدند که شاید بتوان معنادارترین رشد در فلسفه آمریکایی در زمان های اخیر را رنسانس در عمل گرایی یعنی عمل گرایی نوین تلقی نمود. با توجه به موارد مطرح شده هدف اصلی این مقاله بررسی نظریه تربیتی و رویکرد برنامه درسی از منظر عمل گرایی نوین است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. نتایج بررسی ها نشان داد که مبانی عمل گرایی نوین را باید در اندیشه های افرادی چون رورتی، کواین، پاتنام، برنشتاین، وست، دیوید سون، شوستر من و براندون جستجو نمود. عمل گرایی نوین بر اصولی چون طرد معرفت شناسی بنیادین، تاکید بر زبان، یگانگی دانش، همبستگی اجتماعی به جای عینیت محض، پرورش شهروند دمکراتیک فکور تاکید دارد. از منظر عمل گرایی نوین یک تئوری تربیتی باید دارای سه ویژگی توصیفی تشریحی، خاص و عملی باشد. آنها برای تعلیم و تربیت پنج مرحله شامل تعیین حکایت، مرتبط ساختن حکایت با مسائل زندگی، خلق حکایت جدید، نقد حکایت و مقایسه آن با قصه های ملی و جمعی مطرح کرده، رویکرد مناسب برنامه درسی برای دوران پیش از دانشگاه را رویکرد تلفیقی و برای دوران پس از دانشگاه رویکرد پروژه محور معرفی می کنند.