شاخص های سلامت معنوی از منظر آموزه های قرآنی و حیاتی

با وجود پذیرش بعد معنوی سلامت از طرف محافل علمی و سازمان جهانی بهداشت، چالش هایی در مفهوم سلامت معنوی وجود دارد. هدف از مطالعه حاضر، شناسایی شاخص های سلامت معنوی از دیدگاه آموزه وحیانی می باشد.
در پژوهش حاضر، از روش تحلیلی اسنادی و مفهومی استفاده شد. برای این منظور با مراجعه به منابع دست اول، از قبیل کتب معجم قرآنی و تفسیری از قبیل المیزان، نمونه، تفاسیر موضوعی و نیز جستجو در پایگاه های اینترنتی مختلف مقالات و نشریات مرتبط با معارف قرآنی و روان شناسی، طب و دین اطلاعات لازم جمع آوری و سپس مورد تجزیه و تحلیل واقع شد.
در رویکردهای معاصر، عده ای معنویت را در حد مجموعه ای از توانایی های به هم مرتبط و یا نوعی هوش تلقی کرده اند. گروهی هم معنویت را جریان و رویکردی می دانند که به رضایت باطنی منتهی می شود. لیکن در آموزه وحیانی، بدون در نظر گفتن معنایی معقول، نمی توان از معنویت سخنی گفت؛ چنین معنایی جز خداوند چیز دیگری نمی باشد. سلامت معنوی در بردارنده مولفه های شناختی، احساسی، رفتاری و پیامدی می باشد. انسان معنوی، برخوردار از اندیشه یا تعقل ویژه نسبت به خدا، انسان و خلقت و رابطه متقابل آنها می باشد. تعقلی که پرده ظواهر را دریده و به حقیقت باطنی دست یافته است. همه زندگی او جهت گیری الهی پیدا می کند. از حالات معنوی ویژه ای چون حب به خداوند، دگر دوستی، توکل و شرح صدر برخوردار است از سلامت جسمی و روانی بیشتری بهره می برد.
شاخص های سلامت معنوی، تنها سنخی از رفتارها و یا احساسات روانشناختی از قبیل رضایت باطنی و یا آرامش درونی نیست. بلکه سلامت معنی معطوف به همه زندگی انسان معنوی می گردد. ارایه چنین تصویری از معنویت مبتنی بر معرفت شناسی، انسان شناسی و جهان شناسی قرآنی می باشد.