بررسی تغییرات سلامت مرتع در مراتع نیمه خشک زاگرس ایران (مطالعه موردی: مراتع چالقفا، سمیرم - اصفهان)

ارزیابی سلامت مرتع، اطلاعات کیفی در مورد ویژگی های اکوسیستم فراهم می کند. ما تغییرات سلامت مرتع را در مراتع نیمه خشک زاگرس ایران در سایت های ثابت، بین سال های 2001 و 2011، در طول یک دوره 10 ساله بررسی نمودیم. در قطعات مراتع، کیفیت پوشش گیاهی به طور قابل توجهی کاهش یافته و تغییرات در گونه های گیاهی بیشتر فصلی و تا حدودی هم مربوط به میزان بارش بود. در سایت های مورد مطالعه سه شاخص سلامت مرتع (ترکیب، عملکرد و پایداری) به صورت گسترده بر مبنای داده های پوشش گیاهی و چشم انداز استفاده شد. نتایج نشان داد که در اکثر سایت ها مقدار سه شاخص متوسط بوده و سایت های کمی دارای مقادیر خیلی کم یا خیلی زیاد می باشند. شاخص ترکیب و عملکرد با درجه بندی درونی سایت ها در هر یک از دوره های اندازه گیری همبستگی بالایی داشتند. نتایج این مطالعه نشان می دهد آشکار سازی تغییرات پوشش گیاهی در سطوح وسیع اراضی مرتعی و تفکیک اثرات مدیریتی و اقلیمی که به صورت گسترده تغییرات زمانی و مکانی دارند مشکل می باشد. همچنین نتایج نشان داد که کاهش مقاومت سطحی خاک و تخریب الگوی جریان آب از عوامل مهم کاهش سلامت مرتع می باشند. مراتع چالقفا دارای بارش کافی جهت تامین رویشگاه بوده لیکن عملیات انسانی موجب تخریب چشم انداز گردیده است. بهترین ابزار جهت چرای اراضی بدون کاهش فراوانی و تولید زیتوده هر یک از گونه های گیاهی، انجام چرای متوسط می باشد.