مطالعه تاثیر عوامل هیدرو اقلیم بر مخاطرات طبیعی استان گلستان با تاکید بر سیلاب

بلایای طبیعی از جمله مشکلاتی است که بشر علی رغم پیشرفت های روزافزون خود نتوانسته مانع رخداد آنها گردد. ایران با دارا بودن 31 مورد از 40 نوع بلای طبیعی ثبت شده، یکی از آسیب پذیرترین کشور های جهان است. با عنایت به این موضوع، پژوهش حاضر درصدد پهنه بندی خطر وقوع سیل در استان گلستان و تعیین تعداد افراد ساکن در هر یک از نواحی خطر اعم از جمعیت شهری و روستایی می باشد.
در مطالعه حاضر با استفاده از داده های دبی حداکثر لحظه ای سالانه، داده های ماهانه و سالانه ایستگاه های باران سنجی و آب سنجی وزارت نیرو طی دوره آمار 1388-1365، ضریب سیل خیزی و شرایط اقلیمی استان گلستان بررسی شد. ضریب سیل خیزی با دوره برگشت 25 ساله دبی حداکثر لحظه ای سالانه برای هر ایستگاه با استفاده از رابطه هاگر تعیین گردید. در ادامه با استفاده از روش کریجینگ نقشه پهنه بندی خطر سیلاب ترسیم گردید.
نتایج نشان داد، حداکثر ضریب سیل خیزی به میزان 6/3 مربوط به ایستگاه پس پشته در شهرستان مینودشت و کمترین آن به میزان 36/0 مربوط به ایستگاه بندر ترکمن است. بر اساس یافته ها، 5/20 درصد سطح استان در پهنه با خطر خیلی زیاد، 7/20 درصد در پهنه با خطر زیاد، 6/39 درصد در پهنه با خطر متوسط و 2/19 درصد در محدوده با خطر کم وقوع سیل واقع شده است. همچنین 6/18 درصد جمعیت روستایی استان گلستان در محدوده با خطر خیلی زیاد، 5/14 درصد در محدوده با خطر زیاد، 9/11 درصد در محدوده با خطر متوسط و 6/6 درصد در محدوده با خطر کم وقوع سیل زندگی می کنند. از طرفی 9/9 درصد جمعیت شهری در محدوده با خطر خیلی زیاد، 2/10 درصد در محدوده با خطر زیاد، 9/18 درصد در محدوده با خطر متوسط و 1/9 درصد نیز در محدوده با خطر کم وقوع سیل ساکن هستند.
با توجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت که استان گلستان دارای خطر وقوع سیل بالایی می باشد؛ به طوری که 1/31 درصد از جمعیت روستایی با ساکن بودن در محدوده وقوع سیل با خطر خیلی زیاد و زیاد در معرض خطرهای جانی و مالی قرار دارند. با توجه به پهنه بندی خطر می توان مناطق با خطر بالا را شناسایی و اجرای برنامه های مدیریتی را اولویت بندی کرد.