تعیین مناطق بحرانی تولید رسوب در آب خیز چهل چای استان گلستان با استفاده از مدل SWAT

حوزه آب خیز چهل چای استان گلستان در شمال ایران به دلیل کوهستانی و پرشیب بودن و تبدیل اراضی جنگلی به اراضی زراعی دیم به شدت مورد تخریب قرار گرفته است. این امر ضرورت انجام مدیریتی جامع و همه سونگر را فراهم می کند. از جمله بخش های ضروری در مدیریت حوزه های آب خیز آگاهی از وضعیت فرسایش و رسوب بخش های مختلف آب خیز است. در این مطالعه سعی شد با استفاده از مدل SWAT که براساس مطالعات مختلف کارایی خوبی را در بررسی هیدرولوژی و مدیریت حوزه ها نشان داده است میزان و توزیع مکانی تولید رسوب این حوزه بررسی شود. نتایج نشان داد 64/14 درصد از اراضی حوزه در اراضی زراعی دیم واقع در شیب های 50-8 درصد قرار دارد. این اراضی با متوسط رسوب بیش از 25 تن در هکتار در سال بحرانی ترین وضعیت تولید رسوب را در حوزه دارد بنابراین در اولویت مدیریت و انجام اقدامات حفاظتی قرار می گیرد. مدل SWAT متوسط وزنی رسوب دامنه و رسوب خروجی از حوزه را به ترتیب 62/9 و 71/7 تن در هکتار در سال برآورد کرد. با توجه به کارایی مدل در تعیین اراضی بحرانی فرسایش و رسوب، پیشنهاد می شود از آن در بررسی اثرات اقدامات مدیریتی استفاده شود.