تاثیر کیفیت نظام نوآوری بر مهاجرت نخبگان در کشورهای منتخب خاورمیانه

سرمایه انسانی عامل موثری در توسعه اقتصادی، پرکردن شکاف فناوری و حرکت از اقتصاد منابع محور به سمت اقتصاد دانش محور کشورهای درحال توسعه، محسوب می شود. به همین منظور سهم قابل توجهی از منابع کشورهای در حال توسعه صرف آموزش نیروی انسانی می شود. اما زمانی که باید سرمایه انسانی مورد بهره برداری قرار گیرد، به شکل مهاجرت نخبگان خارج شده و زیان جبران ناپذیری متوجه این کشورها می کند. گرچه عوامل متعددی در مهاجرت نخبگان تاثیر دارند ولی ناکارآمدی نظام ملی نوآوری در کشورهای در حال توسعه تاثیر قابل توجهی بر مهاجرت نخبگان دارد زیرا به عنوان عامل دافعه موجب خروج سرمایه انسانی از کشورهای درحال توسعه می شود. در واقع ضعف ساختارهای علمی و پژوهشی در کشورهای فوق الذکر به عنوان یک عامل اصلی در مهاجرت نخبگان می باشد. لذا هدف اصلی این مطالعه بررسی ساختار نظام ملی نوآوری و همچنین تاثیر آن بر مهاجرت نخبگان از کشورهای منتخب خاورمیانه به ایالات متحده آمریکا طی دوره زمانی 2000 -2009 و با روش تحلیلی-توصیفی می باشد. نتایج این مطالعه نشان داد، کشورهای خاورمیانه از لحاظ شاخص های نظام ملی نوآوری شکاف عظیمی با کشور ایالات متحده آمریکا دارند. همچنین کشورهایی نظیر ترکیه و کویت که از نظام نوآوری مناسب تری نسبت به سایر کشورهای خاورمیانه برخوردارند، مهاجرت نخبگان از کشورهای فوق الذکر کمتر می باشد. باید خاطر نشان ساخت، نظام ملی نوآوری کشور جمهوری اسلامی ایران نسبت به سایر کشورهای خاورمیانه دارای عملکرد ضعیف می باشد و از لحاظ مهاجرت نخبگان در بین کشورهای فوق الذکر رتبه اول را اخذ کرده است.