تلفیق روش های خوشه بندی فازی و گشتاورهای خطی در تحلیل فراوانی منطقه ای سیل (مطالعه موردی:خراسان رضوی)

تعیین مناطق همگن هیدرولوژیک یکی از اساسی ترین گام ها در انجام تحلیل فراوانی منطقه ای است. در این مطالعه روش گشتاورهای خطی و تحلیل خوشه ایفازی برای تعیین مناطق همگن هیدرولوژیک و تحلیل فراوانی منطقه ای سیل در شمال شرق کشور به کار گرفته شد. در ابتدا با استفاده از آزمون همگنی گشتاورهای خطی (H)، کل منطقه مطالعه از نظر هیدرولوژیک ناهمگن تشخیص داده شد. با توجه به این که با حذف ایستگاه های ناجور همگنی قابل قبول برای منطقه موردنظر به دست نیامد بنابراین از روش تحلیل خوشه ایفازی برای دست یابی به مناطق همگن کوچک تر بهره گرفته شد. خوشه بندی براساس مشخصات فیزیوگرافیک و آماری حوزه ها انجام شد. نتایج نشان داد مشخصات فیزیوگرافیک حوزه ها رابطه معناداری با گشتاورهای وزنی احتمال ندارد و خوشه های ایجاد شده ناهمگن می باشند. با استفاده از شاخص های فازی XB، S، SC، PC، DI و ADI الگوی پراکنش گشتاورهای خطی در منطقه مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت با استفاده از مقادیر این شاخص ها منطقه به سه بخش شمالی، میانی و جنوبی تقسیم گردید. آزمون نکوئی برازش با استفاده از آماره ZDist نشان داد دو توزیع پارتوی تعمیم یافته در بخش شمالی و میانی و توزیع لجستیک تعمیم یافته در بخش جنوبی به عنوان بهترین توابع توزیع منطقه ای مشخص گردیدند. با استفاده از توابع توزیع منطقه ای منحنی های رشد منطقه ای ترسیم گردید. نتایج نشان داد شیب منحنی های رشد منطقه ای از شمال به جنوب افزایش پیدا می کند.