خوشه بندی: ابزاری برای آنالیز داده ها در مطالعات کمی و آمیخته

در این مطالعه خوشه بندی به عنوان یکی از روش های داده کاوی توصیفی جهت استفاده در مطالعات آموزشی و روانشناختی مطرح می گردد. گروه بندی داده های پژوهش در مطالعات قبلی در حوزه های آموزشی و روانشناختی توسط میانگین، میانه و برد صورت گرفته است که دارای نواقص و محدودیت هایی می باشد. لذا در این مطالعه خوشه بندی به عنوان ابزاری جایگزین با قابلیت های متعدد در مطالعات کمی و آمیخته معرفی می گردد. بدین منظور، ابتدا تعریف اجمالی از خوشه بندی ارائه گردیده و سپس مراحل ششگانه اجرای فرایند خوشه بندی(انتخاب متغیرهای خوشه بندی، انتخاب روش خوشه بندی، انتخاب معیار شباهت/تفاوت، انتخاب الگوریتم خوشه بندی، انتخاب تعداد خوشه و بررسی اعتبار و تفسیر نتایج خوشه بندی) توسط داده های کمی مرتبط با روانشناسی یادگیری ریاضیات بیان می گردد تا ضمن آشنایی بیشتر پژوهشگران حوزه ی مطالعات آموزشی و روانشناختی با این ابزار، نتایج جدیدی در زمینه ی روانشناسی یادگیری ریاضیات مطرح گردد. نتایج اعمال خوشه بندی بر روی داده ها نشان می دهد که از خوشه بندی می توان برای بررسی ارتباط متغیرهای مختلف بر متغیر وابسته در مطالعات کمی و شناسایی کاندیداهای شرکت در مصاحبه در مطالعات آمیخته استفاده کرد.