عوامل پیش بینی کننده رفتار مسواک زدن بر پایه سه سازه محوری انگیزاننده رفتار در دانش آموزان دختر مدرسه های ابتدایی

با وجود بهبود کلی سلامت دندان کودکان در دهه های اخیر، مشکلات دندانی شیوع بالایی در این دوران دارد. سه سازه محوری منافع، موانع و خودکارآمدی درک شده، انگیزندگان بنیادی رفتار هستند زیرا به افراد کمک می کنند تا از راه تمرکز بر منافع رفتار، آموزش چگونگی چیره شدن بر موانع و ایجاد میزان بالای خودکارآمدی، تاریخچه مثبتی از رفتار برای آینده را شکل دهند.
تعیین قدرت پیش بینی سه سازه محوری منافع، موانع و خودکارآمدی درک شده در رفتار بهداشتی مسواک زدن دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی شهر رشت این مطالعه مقطعی بر 265 دانش آموز دختر پایه چهارم مدارس دولتی شهر رشت از بیست و دو مدرسه (نمونه گیری سیستماتیک) با انتخاب حدود دوازده دانش آموز در هر مدرسه (نمونه گیری تصادفی ساده) در سال 1391 انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای حاوی اطلاعات دموگرافی، منافع، موانع، خودکارآمدی درک شده و سنجش عملکرد بود. برای تحلیل داده ها از آزمون های مجذور کا، من ویتنی و رگرسیون لوجستیک استفاده شد.
17/4% دانش آموزان دست کم دوبار در روز مسواک می زدند. نتایج رگرسیون لجستیک نشان دهنده قدرت پیش بینی کنندگی قوی متغیرهای موانع درک شده (OR=1.73، 95%CI=1.07-2.79، P=0.024) و سطح تحصیلات مادر (OR=5.31، 95%CI=1.41-20.0، P=0.014) در مسواک زدن کمینه دو بار در روز بود. متغیرهای معنی دار در آزمون من ویتنی، موانع، خودکارآمدی درک شده و در آزمون مجذورکا، میزان تحصیلات مادر بوده اند (P<0.0001). بین مسواک زدن کمینه دوبار در روز باخستگی، تنبلی و بی حوصلگی ارتباطات معنی دار آماری وجود داشت(0/0001>P).
تمرکز روی چیرگی بر موانع بویژه سه مانع نامبرده در مداخله های آموزشی ارتقای رفتار مسواک زدن برای این گروه سنی، همچنین، ارتقای سطح تحصیلات مادران و برنامه ریزی های آموزشی برای آنان در این عرصه پیشنهاد می شود. اگر چه میان خودکارآمدی درک شده و مسواک زدن منظم،اختلاف معنی دار آماری وجود داشت، این سازه دارای قدرت پیش بینی رفتار نبود. یافته فوق می تواند مورد پشتیبانی نظریه رشد شناختی پیاژه باشد که بر اساس آن در دوره عملیات عینی هنوز فهم مسایل انتزاعی برای کودکان دشوار است.