تحلیل ژنتیکی عملکرد گاوهای هلشتاین در ایران برای صفات تولید شیر و روزهای باز در پنج دوره اول شیردهی

در این تحقیق از 607662 (317608) داده های تولید شیر (روزهای باز) متعلق به 294417 (177838) راس گاو هلشتاین که بین سال های 1362 الی 1386 زایش داشتند، استفاده شد. مدل استفاده شده برای تجزیه و تحلیل داده ها، مدل دام دو صفتی بود که در آن تاثیرات ثابت چون گله، سال زایش، ماه زایش، طول دوره شیردهی (فقط برای صفت تولید شیر)، سن زایش برای هر شکم، و پیامدهای ژنتیکی افزایشی و محیط دائمی تصادفی در نظر گرفته شدند. روندهای فنوتیپی (ژنتیکی) براساس مدل تابعیت ساده (تکه ای) میانگین ارزش های فنوتیپی (ژنتیکی) روی سال تولد برازش داده شدند. نتایج نشان داد که وراثت پذیری تولید شیر (روزهای باز) و تکرار پذیری آن به ترتیب 20/0 (054/0) و 42/0 (120/0) بود. روند فنوتیپی تولید شیر 65/116 کیلوگرم در سال براورد شد (p<0.05)، اما در صفت روزهای باز روند فنوتیپی مشاهده نشد (p>0.05). روند ژنتیکی تولید شیر از سال 1364 الی 1375 حدود 15/4- کیلوگرم در سال براورد شد (p<0.05) اما پس از سال 1375 الی 1384 دارای روندی افزایشی و حدود 74/43 کیلوگرم در سال مشاهده شد (p<0.05). روند ژنتیکی روزهای باز قبل از سال 1375 معنی دار نبود (p>0.05)، اما روند ژنتیکی این صفت از سال 1375 به بعد حدود 36/0 روز در سال تخمین زده شد (p<0.05). همبستگی فنوتیپی بین این دو صفت پایین ولی مثبت (041/0) و همبستگی ژنتیکی بین این دو صفت 46/0 براورد شد که نشان دهنده روزهای باز بیشتر برای گاوهای با تولید بالاتر است. همبستگی ژنتیکی بین این دو صفت در مقایسه با همبستگی فنوتیپی نشان دهنده این موضوع مهم است که رابطه قوی بین این دو صفت توسط عوامل محیطی پوشانده شده است. براساس این تحقیق پیشنهاد می شود در برنامه های اصلاح نژادی گاو شیری در کشور افزون بر صفات تولیدی، به صفات تولید مثلی نیز توجه شود.