مقایسه کارآیی مدل های ایرانی ارزیابی خطر بیابان زایی IMDPA و MICD (مطالعه موردی: منطقه سبزوار)

برای ارزیابی و تهیه نقشه وضعیت بیابان زایی، مدل های مختلفی ارایه شده است. در این پژوهش برای منطقه سبزوار ابتدا خطر بیابان زایی با 2 مدل ایرانی IMDPA و MICD ارزیابی و سپس مدل برتر انتخاب گردید. برای این منظور، ابتدا نقشه واحدهای کاری با استفاده از نقشه های شیب، زمین شناسی، پوشش گیاهی، کاربری اراضی، تصاویر ماهواره ای لندست 5 در 96 رخساره تهیه گردید. پس از ارزش دهی به شاخص های بیابان زایی هر مدل در واحدهای کاری، نقشه خطر برای هر مدل تهیه شد. با توجه به بازدید های میدانی و مشاوره کارشناسان با تجربه بومی در این زمینه نقشه حقایق زمینی به دست آمد سپس به ارزیابی کارایی دو مدل اقدام گردید. برای بررسی میزان انطباق بین نقشه های شدت خطر بیابان زایی توسط دو مدل IMDPA و MICD با حقایق زمینی از شاخص کاپا استفاده شد. تفاوت بین فراوانی کلاس های نقشه های خطر با آزمون مربع کای مورد مقایسه قرار گرفت. برای انتخاب مدل برتر علاوه بر شاخص کاپا، از ضریب همبستگی نا پارامتریک اسپیرمن و کندال استفاده شد. نتایج مقایسه آماری کلاس بیابان زایی مدل های IMDPA و MICD با حقایق زمینی نشان داد که مدل IMDPA و MICD در سطح 1 درصد اختلاف معنی داری با یکدیگر و حقایق زمینی داشتند. تطابق نقشه های خطر IMDPA و MICD با حقایق زمینی به ترتیب متوسط و کم برآورد شد. نتایج به دست آمده از مقایسه همبستگی اسپیرمن و کندال بین مدل ها با حقایق زمینی، با شاخص کاپا، خطای کل و آزمون مربع کای هم سو بوده و همبستگی بالای مدل MICD با حقایق زمینی را نشان داد. در نهایت مدل MICD به عنوان مدل برتر انتخاب گردید.