اثر روش های مصرف کلات آهن بر عملکرد، اجزای عملکرد، ترکیب اسیدهای چرب و میزان روغن دانه گلرنگ بهاره رقم گلدشت در شرایط کم آبیاری

به منظور بررسی اثر روش های مصرف کود کلات آهن بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد، روغن دانه و ترکیب اسیدهای چرب یک رقم گلرنگ بهاره گلدشت (IL-111) تحت شرایط کم آبیاری، آزمایشی مزرعه ای به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهددر دو سال زراعی 1389 و 1390 انجام شد. عامل اصلی شامل دو سطح آبیاری: آبیاری کامل (I1: آبیاری بر اساس تخلیه 50 درصد رطوبت ظرفیت زراعی خاک) و کم آبیاری در مرحله گلدهی (I2:آبیاری بر اساس تخلیه 75 درصد رطوبت ظرفیت زراعی خاک) و عامل فرعی شامل کود کلات آهن (از منبع سکوسترین 138) در هشت سطح که چهار سطح آن به صورت مخلوط با خاک با مقادیر (S1: صفر، S2: 50، S3: 100 و S4: 150کیلوگرم در هکتار) و چهار سطح با غلظت های (F1: صفر، F2: 1، F3: 2 و F4: 3 در هزار) بصورت محلول پاشی بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل آبیاری و آهن در هر دو سال آزمایش بر عملکرد دانه و روغن گلرنگ تاثیر داشت. در آبیاری کامل با افزایش مصرف آهن، عملکرد دانه و روغن در هر دو سال آزمایش بطور معنی داری افزایش یافتند.با کاهش میزان رطوبت خاک تا 75 درصد ظرفیت زراعی، بیشترین عملکرد دانه و روغن به ترتیب به مقدار 2535 و 1042کیلوگرم درهکتار در سال اول، 3176 و 1440 کیلوگرم در هکتار در سال دوم در تیمار کودی محلول پاشی یک در هزار آهن بدست آمد. مقایسه میانگین ها نشان داد که در هر دو سال آزمایش اضافه نمودن کود آهن دار به خاک در شرایط تنش رطوبتی باعث افزایش معنی دار میزان کل ماده خشک، شاخص برداشت و میزان روغن گلرنگ شد. در هر دو سال آزمایش سطوح محلول پاشی آهن موجب افزایش معنی دار اسید لینولئیک و کاهش اسید پالمیتیک در شرایط کمبود آب شد، در حالی که مصرف آهن در خاک بیشترین تاثیر را بر میزان اسیدهای چرب اولیئک و استئاریک دارا بود. نتایج این پژوهش نشان داد که با محلول پاشی یک در هزار آهن در سطح کم آبیاری (I2F2)عملکرد دانه و روغن به ترتیب 7/ 53 و 2/ 162 درصد در سال اول 2/ 29 و 5/ 73 درصد در سال دوم نسبت به تیمار 150 کیلوگرم کلات آهن در هکتار افزایش یافت. به نظر می رسد که محلول پاشی در شرایط کمبود آب آبیاری در شرایط مشابه با اقلیم و خاک منطقه اجرای آزمایش می تواند اثر مثبتی بر افزایش عملکرد دانه و بهبود کیفیت روغن در گلرنگ (رقم گلدشت) داشته باشد.