تحلیل اقتصادی- فقهی انتقال سود خالص از سرمایه به نیروی کار

بنگاه های تولیدی پس از کسر تمام هزینه ها اعم از هزینه حسابداری و فرصت، به طور معمول با سود خالص اقتصادی روبه رو می شوند. بر اساس مبانی اقتصاد سرمایه داری و روابط شکل گرفته در آن نظام، چنین سودی متعلق به عامل سرمایه و صاحب آن است. تعلق سود خالص اقتصادی به سرمایه و پرداخت دستمزد ثابت حداقلی به نیروی کار ماهر، نیمه ماهر و ساده، باعث تمرکز شدید ثروت و درآمد های جامعه در دست افراد اندکی شده است. آمارها حاکی است که هر روز بر شدت شکاف ثروت و درآمد افزوده می شود. پایداری رشد شکاف ثروت و درآمدی باعث پایداری فقر در جوامع می شود؛ به همین جهت تمام نظام های اقتصادی درباره این نوع سود اظهارنظر کرده و می کوشند آن را در روابط اقتصادی، تعدیل، منتقل یا حذف کنند. نظام سرمایه داری الگوی بازار رقابت کامل را برای حذف سود خالص متعلق به سرمایه پیشنهاد می کند؛ اما از آنجایی که وقوع شرایط بازار رقابت کامل فقط یک آرمان بوده و دست یافتنی نیست؛ بنابراین کامیاب نبوده است. نظام سوسیالیسم راه حل حذف سود خالص اقتصادی متعلق به سرمایه را الغای مالکیت خصوصی و نفی اصل سود از روابط اقتصادی می داند. نتیجه آن نیز فقر عمومی و گسترده بوده است. تحقیق پیش رو مناسب ترین الگو برای حل این مشکل را الگوی اقتصاد تعاونی تلفیقی می داند. این الگو ضمن تعیین پاداش مناسب برای سرمایه، سود خالص اقتصادی را به نیروی های کار ماهر، نیمه ماهر و ساده به میزان نقشی که در تولید آن دارند، منتقل می کند. به این وسیله، توزیع ثروت و درآمد به گونه ای اتفاق می افتد که شکاف درآمدی و ثروت تعدیل می شود و رفاه مطلوب تامین می شود و فقر کنترل و کاهش می یابد؛ بنابراین تحقیق پیش رو با روش توصیفی تحلیلی این الگوها را بررسی و با تبیین تعاونی تلفیقی بر اساس آموزه های اسلامی نشان می دهد که این نوع تعاونی به انتقال سود خالص اقتصادی به عامل کار کامیاب بوده و آن را در درون مدل اقتصادی بین کسانی که در تولید آن نقش واقعی دارند، توزیع می کند.