قراردادهای مشارکت تجاری در دوره ایلامی قدیم

نوشته های باقی مانده از دوره هزار ساله ایلامی قدیم، از حدود 2500 تا 1500 ق م. به زبان ایلامی نادر هستند، اما از شوش در دوره سوکل مخ ها؛ یعنی نیمه اول هزاره دوم ق م. چند صد سند حقوقی به جا مانده است که منبعی دست اول برای مطالعه تاریخ اجتماعی و اقتصادی ایلام فراهم می کند. مقاله حاضر در ضمن ویرایش و ترجمه فارسی و انگلیسی دو سند مشارکت برای سفرهای تجاری، به تحلیل شکل و محتوای این اسناد پرداخته و چنین مطالعه تطبیقی با قانون حمورابی که تقریبا همزمان با اسناد شوش بوده است، نکات تازه ای را درباره مقررات کلی راجع به سفرهای تجاری نشان می دهد. به نظر می رسد که اگر خسارت ناشی از حمله دشمن یعنی حملات مسلحانه بود، طبق قواعد کلی تاجر مسوول از دست رفتن سرمایه نبوده است. از سوی دیگر، شروط مقرر در قراردادها، اعمال این قاعده کلی را ظاهرا محدود می کرده است. علاوه براین اسناد حاضر اطلاعات تازه ای راجع به نقش اقتصادی معابد به دست می دهند.