پاسخ جوانه زنی دو گونه سوروف به دما و دوره نوری با تاکید بر قابلیت تهاجم در گونه تازه وارد

این تحقیق در راستای ارزیابی اثر دو عامل اکولوژیکی دما و دوره نوری بر جوانه زنی بذر گونه تازه وارد سوروف آبی (Echinochloa oryzoides) و مقایسه آن با گونه شایع (سوروف (E.crus-galli)) شالیزارهای استان گیلان و مشتمل بر دو آزمایش جداگانه بود. در آزمایش اول، بررسی پاسخ جوانه زنی دو گونه به دما (10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سانتی گراد) و تعیین دماهای کاردینال؛ و در آزمایش دوم، ارزیابی اثر دوره روشنایی/تاریکی (0/24، 4/20، 8/16، 10/14، 12/12، 14/10، 16/8، 20/4 و 24/0 ساعت) در دو دمای ثابت 25 و 30 درجه سانتی گراد بر جوانه زنی بذر این دو گونه مدنظر قرار گرفت. در هر دو گونه، بیشترین درصد نهایی جوانه زنی در دماهای 25 تا 30، بیشترین سرعت جوانه زنی در دمای 30 و عدم جوانه زنی در دمای 45 درجه سانتی گراد مشاهده شد. سوروف نسبت به سوروف آبی واکنش بهتری به درجه حرارت های کم نشان داد. دمای پایه، بهینه و بیشینه جوانه زنی به ترتیب در سوروف 6/9، 31 و 5/45 درجه سانتی گراد و در سوروف آبی 5/10، 4/31 و 6/45 درجه سانتی گراد بود. بررسی واکنش دو گونه به نور نشان داد که با وجود مقداری جوانه زنی در تاریکی کامل، افزایش ساعات نوری سبب تقویت جوانه زنی می شود؛ اگرچه ساعت های کم قرارگیری در معرض نور، تحریک بیشتر جوانه زنی در سوروف را به دنبال داشت. با افزایش درجه حرارت از 25 به 30 درجه سانتی گراد، به ویژه در سوروف، نیاز به نور تا حدی کاهش یافت. به طور کلی، گونه تازه وارد در مقایسه با گونه شایع، نیاز حرارتی بیشتر و حساسیت کمتری به قرارگیری در معرض نور نشان داد که در شرایط افزایش میانگین دما به ویژه در اوایل فصل رشد و نیز قرارگیری در اعماق بیشتر خاک، مزیت رقابتی برای این گونه محسوب می شود.