اثر تراکم و نیتروژن بر کمیت و کیفیت دانه کلزای پاییزه در شرایط همدان

اثر نیتروژن (40، 80، 120 و 160 کیلوگرم در هکتار) و تراکم بوته (40، 60 و 80 بوته در مترمربع) بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد، کیفیت دانه و شاخص کلروفیل کلزا به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مطالعه شد. اثر نیتروژن و تراکم بوته بر کلیه صفات معنیدار شد. بیش ترین وزن 1000 دانه، شاخص کلروفیل و عملکرد دانه از نیتروژن 120 کیلوگرم ولی بیش ترین درصد روغن (63/46 درصد) از نیتروژن 40 کیلوگرم به دست آمد. مقایسه میانگین تراکم بوته نیز نشان داد که بیش ترین وزن هزار دانه و شاخص کلروفیل به تراکم 40 بوته تعلق گرفت. بیش ترین درصد روغن (45 درصد) و عملکرد دانه (280 گرم در مترمربع) از تراکم 60 بوته حاصل شد ولی بین این تیمار و تراکم 80 بوته از نظر درصد روغن و عملکرد دانه تفاوت معنی-دار نداشت. اثر متقابل تیمارها بر تعداد خورجین در مترمربع، تعداد دانه در خورجین، عملکرد بیولوژیک و عملکرد روغن معنیدار شد. بیش ترین عملکرد بیولوژیک (1320 گرم در مترمربع) از تیمار 160 کیلوگرم نیتروژن در تراکم 80 بوته به دست آمد. بیش ترین عملکرد روغن (158 گرم در مترمربع) نیز به تیمار 120 کیلوگرم نیتروژن در تراکم 80 بوته تعلق گرفت. قابل ذکر است که این تیمار با تیمارهای 120 کیلوگرم نیتروژن در تراکم 60 بوته و 160 کیلوگرم نیتروژن در تراکم 60 بوته اختلاف معنی دار نداشت. لذا، به نظر می رسد تراکم 60 بوته در مترمربع و مصرف 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار برای دستیابی به بیش ترین عملکرد دانه و روغن کلزای پاییزه مناسب است.