بررسی واکنش برخی صفات زراعی تعدادی از ژنوتیپهای گندم به قطع آبیاری آخر فصل در شرایط مصرف روی

در بخش هایی از ایران که خصوصیات اقلیم مدیترانه ای دارد تنش خشکی عموما در مراحل پایانی رشد گندم باعث کاهش عملکرد می شود. استفاده از ارقام متحمل و برخی عملیات زراعی می تواند به کاهش خسارت این تنش کمک می نماید. در همین راستا واکنش 11 ژنوتیپ گندم به تنش خشکی آخر فصل در شرایط مصرف و عدم مصرف روی، طی دو سال زراعی 92-1390 در اصفهان بررسی شد. ژنوتیپ های WS-82-9، سیروان، WS-86-14، پیشتاز، پارسی، بک کراس روشن، ارگ، روشن، پیشگام، الوند و مهدوی در سه تیمار آبیاری معمول، قطع آب بعد از مرحله سنبله دهی بدون محلول پاشی روی، و قطع آب بعد از مرحله سنبله دهی همراه با دو مرحله محلول پاشی روی در دوره رشد رویشی، مطالعه شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش همه صفات جز تعداد سنبله در متر مربع و روز تا گرده افشانی گردید و عملکرد دانه ژنوتیپ ها را بین 2/36 تا 59 درصد کاهش داد. از بین اجزای عملکرد، بیشترین اثر تنش بر وزن هزار دانه بود. محلول پاشی روی، عملکرد دانه در شرایط تنش را 3/7 درصد افزایش داد که واکنش ژنوتیپ ها از 2/5 درصد تا 8/9 درصد متغیر بود. روی موجب افزایش معنی دار وزن دانه از طریق بهبود سرعت پر شدن آن شد و میانگین وزن هزار دانه و سرعت پر شدن دانه در شرایط مصرف روی، به ترتیب 4/2 گرم و 091/0 میلی گرم بر دانه در روز بیش از تیمار بدون روی بود. ارقام پیشگام و سیروان برای مناطق مشابه این تحقیق که احتمال وقوع تنش خشکی در مراحل پایانی رشد گندم وجود دارد توصیه می شود.