خلاصه ساز متون روایی مبتنی بر جنبه های شناختی ذهن انسان

این پژوهش به طراحی و ایجاد یک سامانه خلاصه ساز متن که مبتنی بر نظریات شناختی است، می پردازد. نظریه مدل موقعیتی، مهم ترین نظریه در زمینه عملکرد ذهن در درک متن شناخته می شود که برای توضیح فرآیند درک متون روایی کاربرد دارد. در مقایسه با دیگر روش ها که به طور معمول رویکردی آماری دارند، این روش از این نظر که سامانه ای مبتنی بر عملکرد ذهن انسان است، روش نوینی محسوب می شود؛ به علاوه توانسته یکی از نظریات شناختی معتبر را در قالب یک سامانه خودکار خلاصه سازی به بوته آزمایش گذارد. نظریه شناختی مدل موقعیتی، بیان می کند که به هنگام خوانش متن، انسان به پنج ویژگی در سطح جمله، شامل تغییر زمان و مکان، روابط علی، میزان ارتباط با موضوع و شخصیت های اصلی توجه و چارچوبی ذهنی بر حسب آن ایجاد می کند تا جملات مهم متن شناسایی شوند. نتایج به دست آمده برای این روش دقتی رضایت بخش و قابل مقایسه با روش های روز آماری را به دست داده که از این جهت که مبتنی بر یک نظریه شناختی درک متن است، حائز اهمیت می باشد.