بررسی نظریه خطابه ای بودن زبان قرآن

زبان را به لحاظ کلی می توان از یک نظر به شفاهی یا گفتاری و کتبی یا نوشتاری تقسیم کرد. یکی از گونه های زبان شفاهی و گفتاری، زبان خطابه ای است؛ یعنی سبکی از کلام که در میان خطیبان و سخنوران رایج است. زبان را از نظر دیگر می توان به عرف عام و عرف خاص تقسیم نمود. این مقاله درصدد بررسی این نظریه آیه الله معرفت است که زبان قرآن زبان گفتاری و خطابه ای است. او در بعضی از تعابیر، زبان قرآن را به عرف عام و در بعضی تعابیر، به عرف خاص می داند و البته میان این دو تعارضی نمی یابد و جمع می کند. او در اواخر عمر زبان قرآن را گفتاری و به عبارت دقیق تر، خطابه ای معرفی می کرد. البته باز چنان می نماید که او تعارضی میان زبان عرف خاص و زبان خطابه ای نمی یابد. به هر حال برخی از مهم ترین ویژگی هایی که وی برای زبان خطابه ای برشمرده، عبارت است از: تکیه بر معهودات ذهنی مخاطبان، وجود التفات و انتقال و ذکر قضایای خارجی در آن.