بوم روستا؛ الگویی برای پایداری سیستم های روستایی در ایران

ایجاد یک محیط سالم در نواحی روستایی یکی از مهمتزین مسائل محیطی است که نه تنها در سیاست های توسعه روستایی، بلکه در سیاست های سرزمینی نیز اهمیت فراوانی دارد. در این راستا، لزوم توجه به الگویی از سکونتگاه زیستی که از پایداری لازم در توسعه برخوردار باشد و در همه ی زمینه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاست و زیست محیطی به بهترین وجه به کار گرفته شود بیش از پیش احساس می گردد. الگوی بوم روستا به عنوان یکی از رویکردهای نوظهور در توسعه ی پایدار روستایی در سطح محلی است که می تواند نقش موثری در حفظ محیط زیست طبیعی و ارتقای کیفیت زندگی در سکونت گاه های روستایی کشور داشته باشد. در این راستا،هدف تحقیق حاضر با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای به دنبال شناسایی ماهیت و ابعاد بوم روستا و تجربیات جهانی مرتبط با آن و نیز ضرورت و امکان توسعه آن در مناطق مختلف کشور می باشد. یافته ها نشان می دهد بوم روستا بر کاهش ضایعات و بازیافت آن، بهبود کارایی انرژی، کاهش آلودگی های صنعتی، کاهش مصرف آب، حفاظت از فضای سبز، جلوگیری از پراکندگی نامنظم روستایی، امنیت و مشارکت روستاییان در امر توسعه تاکید دارد و الگوی اکو ویلج در حال فراگیر شدن به واکنش به چالش های ناشی از الگوهای زیست ناپایدار است. انواع مختلف یاز بوم روستا در سراسر جهان وجود دارد. در ایران، تاکنون طرح مشخصی بر اساس الگوی بوم روستا که بطور کامل و جامع همه ابعاد بوم روستا مورد توجه قرار گرفته باشد، اجرا نشده است و صرفا فعالیت هایی بطور پراکنده د رزمینه های محدودی مانند فن آوری بیوگاز، مدیریت پسماند، کمپوست، روستاهای خورشیدی و استفاده از انرژی باد و خورشید در تعداد یاز روستاها اجرا گردیده است، ولی با توجه به ظرفیت های نهادی موجود، ضرورت و نیز امکان شکل گیری بوم روستا در مناطق مختلف کشور و پیوستن به شبکه یجهان یا کوویلج وجود دارد.