نقش سرمایه ی اجتماعی و فرهنگی در میزان احساس شهروندی

شهروندی به عنوان یک پدیده ی اجتماعی مدرن یکی از مولفه های محوری نظام های سیاسی دموکراتیک و شاخصی کلیدی برای نشان دادن تحقق دموکراسی در یک جامعه ی مدرن است. از طرفی شهروندی نیازمند احساس عضویت اجتماعی بوده و توسعه ی اجتماعی فرهنگی به شهروندان فعال نیاز دارد و شهروندی فعال، نیازمند وجود احساس شهروندی است. در این راستا پژوهش حاضر، به بررسی نقش سرمایه ی اجتماعی و فرهنگی در میزان احساس شهروندی در بین شهروندان شهر کاشان پرداخته است. حجم نمونه ی این پژوهش 318 نفر بوده و با شیوه ی پیمایشی مبتنی بر پرسش نامه صورت پذیرفته است. در این مقاله احساس شهروندی به چهار بعد احساس برابری فرصتی، احساس برابری توزیعی، احساس برابری مشارکتی و احساس هویت اجتماعی تقسیم شده است. بر اساس نتایج به دست آمده میزان احساس شهروندی شهروندان کاشانی با میانگین 47/2 در دامنه ی 1-4 در سطح متوسط است. سرمایه ی اجتماعی شامل ابعاد اعتماد، انسجام، مشارکت و آگاهی اجتماعی با میانگین 98/2 در دامنه ی 1-5 در سطح متوسط و سرمایه ی فرهنگی نیز با ابعاد ذهنی، عینی و نهادی، با میانگین 88/1 در دامنه ی 1-5 در سطحی پایین تر از متوسط قرار دارد. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین میزان سرمایه ی اجتماعی (p<0/001،r=0/45) و سرمایه ی فرهنگی (p<0/001،r=0/18) با احساس شهروندی رابطه ی معناداری وجود دارد. به دست آمده از تحلیل رگرسیون 20% است که نشان می دهد که این دو متغیر و بویژه سرمایه ی اجتماعی می توانند 20% از واریانس احساس شهروندی را تبیین نمایند.