بررسی مکانی موارد گزارش شده بیماری مالاریا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در شهر بم طی سال های 1393-1383

با توجه به این که مسائل بهداشت عمومی و انتشار بیماری ها با جغرافیای منطقه رابطه مستقیم دارند و همواره دارای بعد مکانی هستند، در این مطالعه به بررسی مکانی موارد گزارش شده بیماری مالاریا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در شهر بم طی سال های 1393-1383 پرداخته شده است.
این مطالعه از نوع مقطعی بوده و در آن آمار موارد مثبت گزارش شده مالاریا در شهر بم به مدت 11 سال از سال 1383 تا 1393 از مرکز بهداشت تهیه شد. سپس بر اساس آدرس پستی محل سکونت هر یک از موارد، طول و عرض جغرافیایی مربوط به محل سکونت هر بیمار جهت تحلیل مکانی بیماری مالاریا به دست آمد. برای تحلیل مکانی از روش خودهمبستگی مکانی Moran و روش درون یابی Kriging در محیط GIS استفاده گردید.
در طول 11 سال تعداد 112 مورد بیماری مالاریا در شهر بم اتفاق افتاده است که از مجموع موارد ثبت شده، تعداد 38 نفر زن (9/33%) و 74 مرد (1/66%) بودند. از مجموع 112 بیمار مبتلا به مالاریا به ترتیب 102 بیمار (08/91%) به پلاسمودیوم ویواکس، 10 بیمار (92/8%) به پلاسمودیوم فالسیپاروم مبتلا بوده اند. توزیع مکانی بیماری در منطقه از نوع تصادفی بوده (04/0=Z-score-) و بیشترین خطر شیوع بیماری مربوط به مناطق حاشیه شهر بود.
این مطالعه نشان داد در حاشیه شهر بم شیوع بیماری مالاریا بیشتر از مناطق مرکزی آن می باشد. تحلیل مکانی به عنوان ابزاری مفید می تواند در برنامه کنترل و پیش گیری بیماری مالاریا با نشان دادن مناطق با خطر شیوع بالا و بررسی عوامل محیطی کمک شایانی کند.