تحلیل و نقد توجیه های عرفانی استغفار پیامبر اکرم (ص) با تاکید بر حدیث «لیغان»

حدیث «لیغان» نمونه ای از نصوص دینی است که برداشت ظاهری از آن با مقام اخلاقی و عرفانی رسول اکرم (ص) ناسازگار است. در این حدیث که در جوامع روایی اهل تسنن و شیعه از پیامبر اکرم (ص) نقل شده آمده است: من در هر روز حجابی مانند ابر جلوی قلب مرا می گیرد و من به همین دلیل روزی هفتاد بار استغفار می کنم. این مقاله انواع برون رفت های اخلاقی و عرفانی در زمینه ناسازگاری استغفار رسول خدا (ص) با مقام اخلاقی و عرفانی آن حضرت را گردآوری، تحلیل و رویکرد شناسی و ارزیابی نموده و صحت و سقم احتمال های گوناگون را اعتبارسنجی کرده و به این دیدگاه راه یافته است که از میان بیست و سه تفسیر عرفانی تنها دو برون رفت که عبارت از تفسیر حدیث به استغفار از پایین تر از مقام احدیت که مقام اختصاصی رسول خدا (ص) است و یا تفسیر آن به تمکن و استقامت در مقام احدیت و عدم تلون در آن، می تواند توجیهی مناسب برای استغفار رسول اکرم (ص) باشد که نه تنها با عصمت آن حضرت ناسازگاری ندارد که با منزلت های فراتر از عصمتی که در نبوت شرط است، سازگار می باشد.