شیمی کانی، دما-فشارسنجی و ژنز کلینوپیروکسن های مجموعه دایک های شمال خاوری مشکین شهر، شمال باختر ایران

منطقه مورد مطالعه در استان اردبیل و شمال شهرستان مشکین شهر جای دارد. بیش از 200 دایک با ترکیب سنگ شناسی بازالتی، تفریتی، آندزیتی و تراکی آندزیتی به سن ائوسن در این ناحیه رخنمون دارند. کانی های کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز، آنالسیم و گاه الیوین به صورت درشت بلور در این سنگ ها حضور دارند. مطالعات شیمی کانی، نوع کلینوپیروکسن ها در سنگ های مورد مطالعه را دیوپسید معرفی می کنند. این پیروکسن ها عدد منیزیم به نسبت بالایی میان 77/0 تا 99/0 دارند. وجود انواع منطقه بندی نوسانی عادی و وارون در کلینوپیروکسن ها نشان دهنده نقش و عملکرد گسترده فرایند تفریق در تکامل سنگ های این ناحیه است؛ غنی شدگی عناصر K، Na، Al و Tiاز هسته پیروکسن ها به سوی حاشیه می تواند تاثیر فرایند متاسوماتیزم گوشته ای را در هنگام بالاآمدگی ماگمای بازیک با ترکیب بازالتی تقویت کند. نمودارهای تعیین سری ماگمایی و محیط زمین ساختی و همچنین مقایسه ترکیب شیمیایی پیروکسن های مورد مطالعه با پیروکسن های موقعیت های زمین ساختی مختلف، نشان می دهد که کلینوپیروکسن های مورد مطالعه با ترکیب آلکالن انطباق خوبی با محیط زمین ساختی کمان ماگمایی از خود نشان می دهند. طبق مطالعات دما- فشارسنجی، فشار تبلور محاسبه شده برای تشکیل کلینوپیروکسن های سنگ های مورد مطالعه میان 7 تا 14 کیلوبار و دمای تبلور میان 1150 تا 1200درجه سانتی گراد محاسبه شده است. ژرفای تشکیل و تبلور پیروکسن ها در ماگمای سازنده میان 55 تا 65 کیلومتر و به طور متوسط حدود 60 کیلومتر برای سنگ های مورد مطالعه برآورد می شود.