نقد و بررسی قاعده «الهواء تابع للارض» در اثبات جواز توسعه اماکن مناسک حج

هرچند توسعه اماکن مناسک حج، به دلیل افزایش روزافزون حج گزاران، امری ضروری و اجتناب ناپذیر می نماید، که دولت سعودی با جدیت بدان می پردازد، لیکن باید توجه داشت که حج، به عنوان یک واجب شرعی، دارای محدوده معین و مضبوطی است و بدون اذن شارع و وجود دلائل شرعی متقن، نمی توان محدوده آن را توسعه داد؛ به نحوی که به انجام دادن مناسک در غیر مواضع منجر گردد. با تتبع در ادله فقهای اهل سنت در توجیه علل جواز توسعه های صورت گرفته، ظاهرا و مع الاسف، دلیل صحیح السند و الدلاله ای بر این امر موجود نیست؛ چراکه عمده مستمسک آنان قاعده ای معروف به «الهواء تابع للارض و القرار» است که مطابق بررسی مبسوط صورت گرفته، این قاعده ادعایی بیش نبوده و در منابع شرعی، پایه و اساس استواری ندارد.