تاثیر زوال بذر بر واکنش های رشدی گندم تحت تنش غرقابی

زوال بذر و تنش غرقابی از عواملی هستند که منجر به کاهش رشد رویشی می شوند. کاهش رشد رویشی می تواند به علت کاهش سرعت و درصد سبزشدن باشد که منجر به کاهش تراکم جامعه گیاهی شده و باعث عدم دستیابی به تراکم مطلوب به ویژه در شرایط نامساعد مزرعه شده درنتیجه عملکرد کاهش می یابد. از طرفی زوال بذر ممکن است روی رشد تک بوته تاثیر گذار باشد که رشد گیاه را می توان با استفاده از مولفه های آنالیز رشد به صورت کمی توصیف کرد.
به منظور بررسی مکانیسم هایی که منجر به این کاهش رشد می شوند و بررسی اثر متقابل این دو عامل، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (3 تیمار کیفیت بذر به صورت 0، 72 و 144 ساعت پیری تسریع شده و 4 تیمار غرقابی شامل 0، 5، 10 و 15 روز غرقاب) در 4 تکرار انجام شد. در این تحقیق بذرهای گندم (رقم دریا) ابتدا در آزمایشگاه برای ایجاد تیمارهای مختلف کیفیت بذر ، با روش تسریع پیری فرسوده شدند.
نتایج حاصل از بررسی های آزمایشگاه نشان داد که زوال بذر منجر به کاهش سرعت، درصد جوانه زنی و کاهش رشد رویشی گیاهچه های حاصل می شود.همچنیندر گلخانه، گیاهان طی دو مرحله پنجه زنی تیمار شاهد (قبل از اعمال تنش غرقابی) و مرحله به خوشه رفتن تیمار شاهد (پس از اعمال تنش غرقابی) برداشت شدند..در مرحله پنجه زنی تیمار شاهد، با افزایش زوال بذر تعداد بوته کاهش یافت. در مرحله خوشه رفتن تیمار شاهد بین سطوح مختلف زوال بذر، تعداد بوته و تعداد پنجه تحت تاثیر تیمار زوال بذر قرار گرفتند و با افزایش زوال بذر، تعداد بوته کاهش یافت، ولی تعداد پنجه در بذور فرسوده تر افزایش یافت. در مرحله پنجه زنی تیمار شاهد (قبل از اعمال تنش غرقابی) که پوشش زمین توسط گیاهچه ها کامل نشده است، سطح برگ و وزن خشک وابسته به تراکم بوده و با کاهش تراکم در اثر زوال بذر، کاهش یافتند، ولی اعمال تنش غرقابی تنها سطح برگ در گلدان را کاهش داد. در مرحله پنجه زنی تیمار شاهد با افزایش زوال بذر سرعت رشد نسبی به طور معنی داری کاهش یافت ولی در مرحله خوشه رفتن تیمار شاهد با افزایش زوال بذر سرعت رشد نسبی به طور معنی داری افزایش یافت. یکی از دلایل افزایش RGRدر گیاهان حاصل از بذور زوال یافته می تواند به علت، جبران کاهش سرعت بسته شدن کانوپی ناشی از تراکم پایین بوته ها در این گیاهان باشد. پس از اعمال تنش غرقابی سرعت رشد نسبی، سرعت جذب خالص، نسبت سطح برگ و نسبت وزن برگ برای تیمار زوال بذر معنی دار شدند، ولی برای تیمار تنش غرقابی و اثر متقابل زوال بذر و تنش غرقابی غیرمعنی دار شدند.
تیمارهای زوال بذر، تنش غرقابی و اثرمتقابل آن ها بر واکنش های رشدی فوق در گندم، تاثیر گذار بودند.