اثر تیمارهای ایندول بوتیریک اسید، باکتریایی و قارچی بر ریشه زایی قلمه های زالزالک ایروانی (Crataegus pseudoheterophylla Pojark.)

پژوهش پیش رو به منظور یافتن شیوه نامه مناسب برای ریشه زایی و تولید نهال زالزالک ایروانی (Crataegus pseudoheterophylla Pojark.) از طریق قلمه چوب سخت با تیمارهای ایندول بوتیریک اسید (IBA)، باکتریایی و قارچی با دو منشا متفاوت جست و نهال انجام شد. قلمه ها در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح کامل تصادفی با 11 تیمار و سه تکرار 10 تایی در بستر شاسی گرم کشت شدند. تیمارها شامل قرار دادن انتهای قلمه در 5/3 درصد وزنی حجمی آب اکسیژنه (H2O2) و سپس کاربرد IBA با غلظت های صفر (شاهد)، یک، دو، سه، پنج، هشت و 10 گرم در لیتر، قرار دادن انتهای قلمه در محلول چهار گرم در لیتر IBA و سپس قرار دادن در سوسپانسیون باکتریایی (Agrobacterium rhizogenes A13، Pseudomonas fluorescens 169 وBacillus subtilis FzB24) و مایه تلقیح قارچی Glomus intraradicesبود. در آزمایش اول قلمه هایی با منشا جست در بستر شاسی کشت شدند و پس از گذشت سه ماه در شرایط عرصه بازکاشت نهال ها انجام شد و خصوصیات ریشه زایی نهال ها پس از گذشت یک فصل رویشی ارزیابی شد. در آزمایش دوم از نهال های تولیدشده از آزمایش اول قلمه تهیه شد و آزمایش در شرایط گلخانه و عرصه و با تیمارهایی همانند آزمایش اول انجام شد. نتایج نشان داد که در آزمایش اول بیشترین درصد ریشه زایی در ترکیب H2O2 با غلظت سه گرم در لیتر IBA و بیشترین مشخصه های سطح ریشه، سطح ویژه برگ، وزن خشک نهال، ارتفاع و کلروفیل مربوط به تیمار ترکیبی IBA با سوسپانسیون باکتریایی A. rhizogenes بود. در آزمایش دوم، بیشترین درصد ریشه زایی در تیمارهای ترکیب H2O2 باغلظت سه گرم در لیتر و پنج گرم در لیتر IBA و تیمار ترکیبی IBA با سوسپانسیون باکتریایی A. rhizogenes مشاهده شد.